Τζακ Κέρουακ: Μια μονογραφία

Γιάννης Λειβαδάς,
Τζακ Κέρουακ: Μια μονογραφία
σσ. 105, σχήμα 13 × 20,5 εκ.,
έκδοση χαρτόδετη,
I S B N: 978-960-537-222-4
Απόπειρα, Αθήνα, Οκτώβριος 2016

Με την ευκαιρία της επετείου του θανάτου του Τζακ Κέρουακ (κλείνουν σήμερα 47 χρόνια), κυκλοφορεί η πρώτη μονογραφία για τον μεγάλο Αμερικανό συγγραφέα στην ελληνική γλώσσα.

Ο Γιάννης Λειβαδάς συγκέντρωσε σε έναν τόμο αφιερωματικά και κριτικά κείμενά του για τη ζωή και το έργο του Τζακ Κέρουακ. Το βιβλίο συμπληρώνεται με το κείμενο του Τόνυ Σάμπας (Tony Sampas) «Η ελληνική διασύνδεση του Κέρουακ».

Ο Τζακ Κέρουακ πέτυχε μία λογοτεχνική αποκάλυψη όπου η γραφή ήταν αμφίσημη: λύτρωση και ταυτόχρονα καταδίκη, της οποίας η διαύγεια οδήγησε κατευθείαν στην άβυσσο. Ενόσω οι υπόλοιποι μπιτ σκιαγραφούσαν όλα εκείνα με τα οποία δεν ήθελαν να έρθουν αντιμέτωποι οι επιμελητές κειμένων και οι βιβλιοκριτικοί αλλά ταυτόχρονα δελέαζαν εκ βάθρων τους ψυχαναλυτές και τους γλωσσολόγους, ο Κέρουακ αποδείχθηκε ο πιο μελαγχολικός και αναλυτικός απεικονιστής της εποχής του, και επιπλέον ο πιο πρωτοποριακός από τους υπόλοιπους. Ο δημιουργός εξανεμίστηκε πριν ακόμη καταχωριστεί ο θάνατός του. Τα κείμενά του όμως παραμένουν εν μέρει αναξιοποίητα, εν μέρει εν εγρηγόρσει. Κατηγορηματικά αποδιαρθρωμένα, όπως αυτή η αναμφιβόλως ανεπαρκής, απροσδόκητη μονογραφία.
(Κείμενο από το οπισθόφυλλο της έκδοσης.)

Αννίτα Λουδάρου • «Η Τέχνη είναι σπίτι»

Συνέντευξη στη Μαρία Λιάκου | fractal: Η γεωμετρία των ιδεών,
Τετάρτη 19 Οκτωβρίου 2016 »»

«Τίποτα ουσιαστικό δεν θα επιτρέψουμε να τελειώσει. Να επιβιώσουν οι δυνατοί όχι οι ισχυροί. Οι ισχυροί είναι έτσι κι αλλιώς οι πιο αδύνατοι γιατί τους κυβερνά πιο εύκολα ο κίνδυνος και ο φόβος. Η επανάσταση της αξιοπρέπειας ξεκινά ατομικά και συνεχίζει συλλογικά».

Η Αννίτα Λουδάρου είναι Ψυχαναλύτρια. Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Ομαδικής Ανάλυσης και Οικογενειακής Θεραπείας. Τελειόφοιτη του τμήματος Ψυχολογίας του Ανοικτού Πανεπιστημίου Αγγλίας και μητέρα δύο κοριτσιών. Έχει γράψει δύο βιβλία, την νουβέλα  «Ιώδιο», εκδόσεις Απόπειρα 2015 και την συλλογή μικρών αφηγήσεων «Τράνζιτ» εκδόσεις Απόπειρα, επίσης, 2014. Από το 2012 διατηρεί την προσωπική της ιστοσελίδα «Σκέψεις Ανν Λου».  Για τα βιβλία της αλλά και για το πέρασμα και το άνοιγμα σε μια νέα πια εποχή, περισσότερα στη συνέντευξη που ακολουθεί:

— Κυρία Λουδάρου, πώς προέκυψε η γραφή ως παράλληλη ενασχόληση;

Θυμάμαι πως έγραφα από παλιά. Από την παιδική μου ηλικία γέμιζα τετράδια, ημερολόγια με σκέψεις και συναισθήματα. Ήταν ο δικός μου τρόπος να γνωρίσω τον εαυτό μου, να διαχειριστώ την πραγματικότητα, να αναγνωρίσω τις δικές μου ιδιότητες, ικανότητες, αδυναμίες αλλά και των άλλων ανθρώπων που με περιέβαλλαν. Αργότερα μέσα στην δύσκολη εποχή που ζούμε ήρθε η ανάγκη μου ν’ ανοίξω το μπλογκ. Να επικοινωνήσω με τους άγνωστους περαστικούς που κάθε πρωί έβλεπα πηγαίνοντας στη δουλειά να σκύβουν κάτω από παρόμοια βάρη με τα δικά μου. Να μιλήσω για όλα αυτά που έβλεπα και παρατηρούσα. Ν’ ανοίξω την πόρτα και τα παράθυρα για να επικοινωνήσω. Η γραφή ήταν και παραμένει για μένα το συνδετικό υλικό που απαιτείται για να ενώσει ό,τι γνωρίζω, ό,τι μαθαίνω, ό,τι σκέφτομαι ή αισθάνομαι  σ’ ένα στέρεο σώμα. Η γραφή είναι μια βιωματική εμπειρία στο εδώ και τώρα των απολύτως δικών μου συναισθημάτων. Περιγράφοντας τον χαραχτήρα ενός ήρωα βρίσκεσαι κάπου μέσα σ’ αυτόν τον άνθρωπο και τον παρατηρείς από την δική σου ματιά και γνώση. Είναι ο ήρωας σου μέσα από εσένα και αυτό είναι βίωμα. Μια εμπειρία στο εδώ και τώρα που περικλείει το εκεί και τότε, το παρελθόν μας δηλαδή από την συνειδητή ή την ασυνείδητη πλευρά του.

Mαρία Mιχαήλ - Δέδε • Παραμύθια των Ινδιάνων της Βόρειας Αμερικής

Κυκλοφόρησαν σε νέα έκδοση τα Παραμύθια των Ινδιάνων της Βόρειας Αμερικής,
Επιλογή, Μετάφραση, Σημειώσεις: Μαρία Μιχαήλ - Δέδε

σσ. 171, σχήμα 13 × 20,5 εκ.,
έκδοση χαρτόδετη,
I S B N: 978-960-7034-85-4
Απόπειρα, τέταρτη έκδοση (νέα έκδοση), Αθήνα 2016
(πρώτη έκδοση, Απόπειρα, 1996)
Σειρά: Του κόσμου τα παραμύθια, # 7

Ειρήνη Σταματοπούλου • «Το αυτί της Αριάδνης» (Απόπειρα)

«Ανοιχτό Βιβλίο», επιμ. Μισέλ Φάις | Εφημερίδα των Συντακτών,
Σάββατο 15 Οκτωβρίου 2016 »»

Το άρωμα του δεύτερου βιβλίου…

Σύμφωνα με τον μύθο, η Αριάδνη αγάπησε τον Θησέα. Κατόπιν όμως θείας βούλησης, παντρεύτηκε τον Διόνυσο και έγινε αθάνατη σύζυγος θεού. Στους Διθύραμβους του Διονύσου, ο Νίτσε αναπαράγει την ιστορία ως εξής: Ο Διόνυσος, μας λέει, εκμυστηρεύεται το μυστικό του στην Αριάδνη και δεν της ζητά μόνο να ακούσει, αλλά και να επιβεβαιώσει την κατάφαση. «Έχεις μικρά αυτιά», της λέει. «Έχεις τα δικά μου αυτιά. Βάλε μέσα τους μια στοχαστική λέξη. Αν είναι ν’ αγαπήσει κανείς τον εαυτό του, δεν πρέπει να τον μισήσει πρώτα; Είμαι ο λαβύρινθός σου».
Το εν λόγω μυθιστόρημα δεν αποτελεί ασφαλώς μια μυθοπλαστική πραγμάτευση του μύθου, το συγγραφικό ερέθισμα όμως προήλθε αόριστα από το εσωτερικό ίχνος της αλληλεπίδρασης αυτών των τριών προσώπων και όσων συμβολίζουν. Η βασική ιδέα προϋπήρχε αρκετά χρόνια της σύλληψης τού προηγούμενου (Ο κανόνας του παιχνιδιού), δουλεύοντας μυστικά και αθόρυβα, και από τη στιγμή που άρχισε αίφνης και με γεωμετρική πρόοδο να παίρνει συγκεκριμένη μορφή η πλοκή, γράφτηκε μέσα σε εννέα μήνες, σε ρυθμούς εξοντωτικούς, ίσως απάνθρωπους, όπως είναι πάντα η γραφή, σε μια συνομιλία της συγγραφέως με όλους εκείνους που την ίδια ώρα κάθονταν μπροστά σε έναν υπολογιστή και χωρίς βεβαιότητες, με πολύ φόβο και πάθος μοιράζονταν την αγωνία της λευκής σελίδας.
Τρεις άγνωστοι μεταξύ τους άνθρωποι ξεκινούν ένα αποκαλυπτικό ταξίδι από κοινού, που τους φέρνει αντιμέτωπους με τον εαυτό τους, τους δαίμονες και τα φαντάσματά τους,  σε μια περιπλάνηση στον απόηχο επιρροών τόσο ετερόκλητων φαινομενικά μεταξύ τους όσο το σύγχρονο αμερικανικό μυθιστόρημα, η ρομαντική φιλοσοφία, οι υπαρξιστές και ο ευρωπαϊκός μεταπολεμικός κινηματογράφος.

Ποιήματα δίχως μπλόφες και τερτίπια

Γράφει ο Δημήτρης Αθηνάκης | Η Καθημερινή,
Σάββατο 15 Οκτωβρίου 2016 »»

Χριστίνα Οικονομίδου, 4 εποχές στον δρόμο, εκδ. Απόπειρα

«Υπάρχει κάτι οξύμωρο σ’ αυτό το βιβλίο: είναι το πιο προσωπικό και το πιο “ετεροκαθορισμένο” απ’ όλα. Μέσα στις σελίδες του διαχειρίζομαι ένα πλήθος από προσωπικά ερωτήματα και απώλειες, όμως, παράλληλα, στα περισσότερα ποιήματα, την ώρα που τα έγραφα ένιωθα ότι συνδέομαι και συνομιλώ με συγκεκριμένα πρόσωπα, περισσότερο ή λιγότερο οικεία, είτε προσωπικά είτε μέσω του έργου τους ή και τα δυο αυτά μαζί. Κι αυτό είναι που θέλησα ν’ αποτυπώσω στο τελευταίο ποίημα “Βιβλιογραφία (Αφιερώσεις)”», λέει η Χριστίνα Οικονομίδου, καθώς κουβεντιάζουμε σ’ ένα μπαρ του κέντρου της Αθήνας, Κυριακή βράδυ.

Η πρόσφατη ποιητική της συλλογή, 4 εποχές στον δρόμο, είναι ένα βιβλίο για τη Μάριον – ένα πλάσμα που δεν ζει πια, παραμένοντας η φωνή της ποιήτριας – και τον Άγγελο· αλλά όχι μόνον γι’ αυτούς. Η συλλογή είναι μια βόλτα στον χρόνο, στο σώμα, στον Άλλον. Τα ποιήματα είναι περιγραφές ενός κόσμου που δεν υπάρχει (πια), ενός άλλου που υπάρχει (ακόμα) κι ενός ακόμη, κατασκευασμένου στον νου αυτού που αφηγείται.

Συσσίτιο 97 (Παραμυθένιο)

Συσσίτιο #97, Ο Σωτήρης Παστάκας διαβάζει από τα Παραμύθια από τον Ηρόδοτο | Δημοτική Ραδιοφωνία Λάρισας. Μεταδόθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2016 (διάρκεια 1 ώρα). »»

Η αφήγηση του Ηροδότου, που κινείται μεταξύ λογοτεχνίας και ιστορί­ας, και ο ανθρωπολογικός χαρακτήρας των ιστοριών του οδήγησε στην επι­λογή αυτήν για την ανάδειξη του ύφους που παραπέμπει σε μοτίβο παραμυ­θιού, ένα μοτίβο που όπως έχει ειπωθεί φέρνει ένα άρωμα παραμυθιού τής Ανατολής. Από τις εκδόσεις Απόπειρα και την σειρά Του Κόσμου τα Παραμύθια κυκλοφορεί το βιβλίο Παραμύθια από τον Ηρόδοτο της Σμαράγδας Μανταδάκη.

Ο κυνηγός του Julio Cortázar

Γράφει η Δέσποινα Δημητριάδη | savoir ville,
Τρίτη 11 Οκτωβρίου 2016 »»

Χούλιο Κορτάσαρ, Ο κυνηγός, Απόπειρα, 2016

Όταν δεν είσαι σίγουρος για τίποτα, το καλύτερο είναι να δημιουργείς υποχρεώσεις σαν σωσίβια.

Η σύντομη και τόσο ενδιαφέρουσα νουβέλα, Ο κυνηγός του Julio Cortázar, που επανακυκλοφόρησε μετά από 26 κοντά χρόνια από τις Εκδόσεις Απόπειρα, αναφέρεται σε μία πολύ ιδιαίτερη προσωπικότητα του μουσικού στερεώματος που δεν είναι άλλη από τον Charlie Parker.

Ο Charlie “Bird” Parker, ήταν ένας εξαιρετικά σημαντικός μουσικός που κυριάρχησε στις αρχές της δεκαετίας του ’40. Αν και έχασε τη ζωή του σε αρκετά νεαρή ηλικία — μόλις στα 35 του χρόνια — εξαντλημένος από τις καταχρήσεις που έκανε σε αλκοόλ και ηρωίνη, κατάφερε να πετύχει κάτι που ήταν υπερθετικά δύσκολο στην εποχή του, αφήνοντας έτσι πίσω του μια ανεκτίμητη παρακαταθήκη μουσικής κουλτούρας. Ο πάντα ασυμβίβαστος και ακραίος Parker, χάραξε για πάντα το σημάδι του στην μουσική ιστορία αλλάζοντας καθοριστικά την τοποθέτηση της Jazz μουσικής. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στην αφήγησή του ο Julio Cortázar, το πέρασμά αυτού του συναρπαστικού καλλιτέχνη από την μουσική jazz σκηνή ήταν “σαν ένα χέρι που κάνει τη σελίδα να γυρίσει, και τελείωσε”.

Χούλιο Κορτάσαρ • Τα μυστικά όπλα

Διηγήματα

Μετάφραση: Τάσος Δενέγρης
σχήμα 13 × 20,5 εκ., σσ. 167,
έκδοση χαρτόδετη,
ISBN: 978-960-7034-25-2
Απόπειρα, δεύτερη έκδοση, Οκτώβριος 2016
Λ.Τ. 12 € (+ΦΠΑ)

Η συλλογή Τα μυστικά όπλα περιλαμβάνει τέσσερα έξοχα δείγματα του ανυπέρβλητου αφηγηματικού ταλέντου του Χούλιο Κορτάσαρ και της τεχνικής του να κρατά καθηλωμένο τον αναγνώστη. Ανάμεσά τους και το πιο γνωστό του διήγημα: «Τα σάλια του διαβόλου», από το οποίο ο Μικελάντζελο Αντονιόνι δανείστηκε την ιδέα για την ταινία του Blow Up.

Έχοντας πίσω του μια ισχυρή λογοτεχνική παράδοση, και κυρίως τον Χ. Λ. Μπόρχες, ο Χούλιο Κορτάσαρ ακολούθησε με εξαιρετική επιτυχία τις δικές του αισθητικές αναζητήσεις.

Ο κόσμος που περιβάλλει τους απλούς καθημερινούς ανθρώπους των διηγημάτων του αποτελείται από ένα αξεδιάλυτο μείγμα πραγματικότητας και φαντασίας, μέσα στο οποίο οι άνθρωποι παρασύρονται σαν σε όνειρο. Πίσω από τη συνηθισμένη ζωή τους κρύβονται άντρες και γυναίκες που ζουν αυτοεξόριστοι στις φαντασιώσεις τους, προσκολλημένοι σε έμμονες ιδέες, αφημένοι στωικά στα χέρια τραγικών συμπτώσεων.

Στη δική μου περίπτωση το διήγημα είναι κάτι σαν κεραυνός που με χτυπά από τα στρώματα του ασυνείδητου. Πολλά από τα διηγήματά μου είναι όνειρα, καμιά φορά όνειρα που βλέπω με ανοικτά τα μάτια στο φως της μέρας. — Χούλιο Κορτάσαρ

Καίτη Βασιλάκου • Τρεις ιστορίες που αναφέρονται στο μέλλον

Συνέντευξη της Καίτης Βασιλάκου στον Γιάννη Ρουσσιά | akamas, Πέμπτη 6 Οκτωβρίου 2016 »»

Πριν από λίγες ημέρες είχα την ευκαιρία να διαβάσω το βιβλίο της Καίτης Βασιλάκου με τίτλο Το επίμονο φαινόμενο. Σήμερα έχω τη χαρά να παρουσιάσω μια συνέντευξη της συγγραφέως, την οποία ευχαριστώ πολύ.

1. Τρεις ιστορίες που αναφέρονται στο μέλλον περιλαμβάνονται στο βιβλίο. Αναφέρεστε στο μέλλον με ένα ζοφερό τρόπο, πιστεύετε ότι το μέλλον μας είναι ζοφερό;

     Έχουμε την τάση να βλέπουμε το μέλλον με ανησυχία, ενώ νοσταλγούμε και ωραιοποιούμε το παρελθόν. Στην πραγματικότητα ο άνθρωπος προχωρεί μπροστά με μικρά και επώδυνα βήματα και με σκοτεινές παρενθέσεις που μπορεί να διαρκέσουν από λίγα χρόνια μέχρι και αιώνες. Υπάρχουν δυστυχώς τα πισωγυρίσματα, ωστόσο η Ιστορία μάς δείχνει ότι η πορεία, αν και τεθλασμένη πολλές φορές, είναι προς τα εμπρός και όχι προς τα πίσω.
     Το μέλλον πρέπει να είναι καλύτερο από το παρόν και ο άνθρωπος και θέλει και μπορεί να το πετύχει. Αρκεί να μην επαναπαύεται στα κεκτημένα του δικαιώματα που από τη μια στιγμή στην άλλη μπορεί να αναιρεθούν και που δυστυχώς δεν ισχύουν για όλους τους κατοίκους του πλανήτη μας.
     Από την άλλη, κανείς δεν είναι σε θέση να προδικάσει το άμεσο μέλλον. Μια τρομαχτική κλιματική αλλαγή, μια στροφή του κόσμου σε ακραίες ιδεολογίες ή μια παγκόσμια οικονομική κρίση είναι ικανά να μας φέρουν πίσω, σε εποχές που θα θέλαμε να ξεχάσουμε.
     Προσωπικά δηλώνω αισιόδοξη, πιστεύω ότι θα καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τους σκοπέλους και ότι θα συνεχίσουμε την πορεία μας προς τα εμπρός, άσχετα αν στο βιβλίο μου περιγράφω ένα κόσμο παρακμής. Ας πούμε ότι γράφοντας απαισιόδοξα, ξορκίζω το κακό σενάριο.

Ένα απόκτημα για κάθε βιβλιοθήκη

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας | (δέ)κατα #47,
φθινόπωρο 2016

Γιώργος Ρούβαλης, Congochacha,
ιστορικό μυθιστόρημα, Απόπειρα, σσ. 567.

Εδώ η μυθοπλασία συναντάει την εμβρίθεια και υπερκεράζεται από αυτήν. Η σχολαστικότητα υποβοηθά ίσως τον αναγνώστη να απολαύσει την ηδονή του ταξιδιού σε άλλα χωροχρονικά συνεχή. Και πώς αλλιώς θα μπορούσε να γίνει όταν θίγονται κοινωνικά θέματα όπως η δουλειά, η απάνθρωπη κι ανελέητη εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, αιμοσταγή καθεστώτα κι ακόμα πιο αιμοσταγείς εξεγέρσεις; Μόνη αχτίδα φωτός πνευματικοί άνθρωποι (όπως ο Αντρέ Ζιντ) και ιεραπόστολοι (όπως ο αφροαμερικάνος Σέππαρντ).
Σε αυτό το ιστορικό μυθιστόρημα αναδύεται αβίαστη η βαθιά ανθρωπιά και τα ουμανιστικά ιδεώδη του αρχοντάνθρωπου Γιώργου Ρούβαλη, που με το βιβλίο αυτό αποτίνει (συν τοις άλλοις) φόρο τιμής στον πατέρα του Τάκη, στη μητέρα του Τερέζα, στον συγγενή τους ποιητή και διανοούμενο Γιώργο Β. Μακρή (1923–1968) που αυτοκτόνησε αλλά πρόλαβε να επηρεάσει την πνευματική περιρρέουσα ατμόσφαιρα του καιρού του και σε άλλους επώνυμους κι ανώνυμους δημοκράτες που πάλεψαν έμπρακτα για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στην γκρίζα εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Κατά τη γνώμη μου, αυτό το βιβλίο είναι ένα αξιοπρόσεκτο υβρίδιο μεταξύ Ιστορίας, μυθολογίας και νοσταλγίας. Πρόκειται ίσως για σύγχρονη τάση των σύγχρονων ποιητών στην Ελλάδα της Κρίσης να στρέφονται σε ιστορικές μορφές, περιόδους και γεγονότα για να υπερβούν τα θεματολογικά κι αισθητικά αδιέξοδα της σύγχρονης μεταμοντέρνας ποίησης. Ούτως ή άλλως, το πόνημα του Γιώργου Ρούβαλη είναι απόκτημα για κάθε βιβλιοθήκη.

Επιστροφή στο μέλλον

Γράφει η Στεφανία Κωστοπούλου | Για την τέχνη,
Τρίτη 4 Οκτωβρίου 2016  »»
Κατερίνα Έσσλιν: Γαμ. - μυθιστορήματα ενός λεπτού, εκδ. Απόπειρα, Αθήνα, 2013.

Η Κατερίνα Έσσλιν δεν ξέρουμε αν είναι απόψε εδώ μαζί μας. Γεννήθηκε, ναι ναι, αλλά κατά τα φαινόμενα, και σύμφωνα με διάφορες μη επιβεβαιώσιμες πληροφορίες. Αυτές οι πληροφορίες πιθανολογούν ότι μπορεί – και ίσως – να την αναγνωρίσουμε κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Σάββατο από το χαρακτηριστικό κόκκινο κραγιόν της, που όμως δεν έχουμε αντικρύσει ποτέ. Απόψε είναι Παρασκευή, για να δούμε θα εμφανιστεί από κάποια ροζ έκρηξη του πι, του ι που ενίοτε δεν προφέρεται και καθόλου;