Μπορούν οι νεκροί να έχουν αναμνήσεις;

γράφει ο Τάσος Τσακίρογλου | Εφημερίδα των συντακτών,
Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2020 »»

Στο βιβλίο της Οι αναμνήσεις μιας νεκρής (Απόπειρα, 2020) η Χιλιανή Μαρία Λουίσα Μπομπάλ αναπλάθει το κοινωνικό περιβάλλον της δεκαετίας του 1930 μέσα από τα γυναικεία μάτια, περιγράφοντας την προσωπική της ιστορία. Με μία διαφορά: η πρωταγωνίστριά της δεν βρίσκεται στο κρεβάτι του πόνου, αλλά… έχει ήδη πεθάνει.

Στο βιβλίο του Ο θάνατος του Αρτέμιο Κρους (εκδόσεις Αγρα), ο μεγάλος συγγραφέας Κάρλος Φουέντες περιγράφει το πώς ο ετοιμοθάνατος πρωταγωνιστής του στις ώρες της προθανάτιας αγωνίας αναπλάθει το παρελθόν του, το οποίο είναι συνυφασμένο με την ιστορία το Μεξικού: η επανάσταση, η συμμετοχή σ’ αυτήν, η προδοσία, η αλλαγή στρατοπέδου, η εμπλοκή με το χρήμα και την εξουσία, η διαφθορά, οι συγκρούσεις και τελικά ο θάνατος. Είναι η ιστορία μέσα από τα μάτια του άνδρα, ο οποίος μπαίνει στον ηρωικό στίβο, μάχεται και στο τέλος νικά ή συντρίβεται.

Αυτό είναι και το μοτίβο της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας της εποχής.

Στο βιβλίο της Οι αναμνήσεις μιας νεκρής (Απόπειρα, 2020) η Χιλιανή Μαρία Λουίσα Μπομπάλ αναπλάθει το κοινωνικό περιβάλλον της δεκαετίας του 1930 μέσα από τα γυναικεία μάτια, περιγράφοντας την προσωπική της ιστορία. Με μία διαφορά: η πρωταγωνίστριά της δεν βρίσκεται στο κρεβάτι του πόνου, αλλά... έχει ήδη πεθάνει, όπως αναφέρεται και στον τίτλο – ο πρωτότυπος τίτλος είναι «Η σαβανωμένη».

Χρήστος Ρούσσος • Όμορφο ψέμα

διηγήματα,
σσ. 95, σχήμα 13 × 20,5 εκ.,
έκδοση χαρτόδετη,
I S B N: 978-960-537-291-0,
Λ.Τ. 9,00 € + Φ Π Α
Απόπειρα, Οκτώβριος 2020

Διηγήματα διαδικτυακών gay γνωριμιών

Σήμερα στον κόσμο των διαδικτυακών μέσων γνωριμιών κάποιοι, όταν ερωτεύονται, το νομίζουν. Είναι υπέροχοι όλοι στα λόγια, αλλά στην πράξη και στα δύσκολα ανύπαρκτοι. Μετά το ξεκαύλωμα δεν σε ξέρουν καν, και ας σου έλεγαν πριν ότι σε λάτρευαν. Θα συνεχίσουν την περιπλάνησή τους στο διαδίκτυο, περιφέροντας το ρηχό τους συναίσθημα σε άλλα προφίλ αναζητώντας τον επόμενο.

Κάποιες ιστορίες από το διαδικτυακό ψωνιστήρι, θεωρώντας πως αναδίδουν μια ευαισθησία και έναν ρομαντισμό, δεν αφέθηκαν να χαθούν στο ιντερνετικό χάος όπως τόσες και τόσες χιλιάδες άλλες. Κάθε ιστορία έχει την ιδιαιτερότητά της, τη δική της αύρα και τα αχνάρια κάποιων χαρακτήρων και συμπεριφορών στο ιντερνετικό τοπίο, όπου έχουμε χιλιάδες φίλους, αλλά κοντά μας κανέναν.

 

Ο Χρήστος Ρούσσος γεννήθηκε στον Πειραιά και κατοικεί στη Νίκαια. Εργάζεται από το 2006 ως εργασιοθεραπευτής στη Μονάδα Απεξάρτησης 18 Άνω. Έχει δημοσιεύσει τα βιβλία: Εγώ ο Άγγελος που σκότωσα τον εραστή μου (Οδυσσέας, 1987), Φυλακές Αλικαρνασσού - Φυλακές Κέρκυρας: Βασανισμοί κρατουμένων (περιοδικό Της φυλακής, 1987), Προς σωφρονισμόν: Από τις ναυτικές φυλακές έως την αποφυλάκιση (1976–1990) (Εκδόσεις του Εικοστού πρώτου, 1991), Ανθίζοντας και μοιρολογώντας (Οξύ, 2000), Ποιητικές αποδράσεις (Πολύχρωμος πλανήτης, 2007), Μονοκατοικία με κήπο (Πολύχρωμος πλανήτης, 2013).

Καλλιόπη Καλογεράκη Λότση • Τα φλουριά του όλα χάρισμα

νουβέλα,
σσ. 101, σχήμα 13 × 20,5 εκ.,
έκδοση χαρτόδετη,
I S B N: 978-960-537-286-6,
Λ.Τ. 9,00 € + Φ Π Α
Απόπειρα, Οκτώβριος 2020

Ερχόταν από μακριά όταν τη συνάντησε. Μετά έκαναν μαζί το μεγαλύτερο μέρος της υπόλοιπης διαδρομής του βίου. Ξεκινώντας την κοινή τους ζωή, ο κόσμος άρχισε να προσδιορίζεται ξανά, να τον μαθαίνουν από την αρχή, σαν πριν να μην τον ήξεραν.

Γι’ αυτό εκείνος, παρ’ ότι έμπειρος και ρεαλιστής, ύστερα μάλιστα από τα αδιανόητης σκληρότητας χρόνια που είχε ζήσει, μπορούσε τώρα να εκπλήσσεται ξανά ευχάριστα, να είναι με πολλούς τρόπους γενναιόδωρος και να επιδιώκει κάποιες φορές αυτό που φαινόταν αδύνατο.

Εκείνη τη χαρακτήριζε συχνά η τάση να βλέπει σε πράγματα ή γεγονότα μια συμπληρωματική σημασία στην προφανή τους. Αυτό τα απελευθέρωνε, και η ζωή έμοιαζε τότε να ανυψώνεται, νικώντας κατά κάποιον τρόπο τη βαρύτητα. Κατά τη διάρκεια της ζωής τους της χωριστής αλλά και της ενωμένης, διαδραματίστηκαν τα σημαντικά γεγονότα της σύγχρονης Ελλάδος, τα οποία βιώθηκαν από τον καθέναν με διαφορετική ευθύνη, από διαφορετική απόσταση, πυκνότητα και κόστος.

Ωστόσο, το παρόν τους είναι πάντα εδώ. Κυριαρχεί στις σελίδες του βιβλίου ακριβό στις ψυχές και εντέλει φωτεινό.

 Η Καλλιόπη Καλογεράκη Λότση γεννήθηκε στην Κρήτη και ζει στην Αθήνα. Εργάστηκε στον τομέα της Κοινωνικής Εργασίας και της Κοινωνικής Διοίκησης, ύστερα από σχετικές σπουδές στην Αθήνα και το Λονδίνο (Πανεπιστήμιο L.S.E.). Έχει εκδώσει τα βιβλία : Το ελάχιστο της πατρίδας (Αλεξάνδρεια, 1992)· Γίνετε, παρακαλώ, οι αγαπημένοι μου (Εξάντας, 1999)· Με εικόνες και χωρίς (Διογένης, 2005)· και Ο χρόνος μέσα τους (Αγγελάκη εκδόσεις, 2013).

Τη νύχτα που τρεμοσβήνει το λ (της Μαρίας Χρήστου)

γράφει η Μαρία Χρήστου* | ο αναγνώστης »»

Την Αννίτα Λουδάρου την γνώρισα πριν έξι χρόνια, όταν, σαν συνάδελφοι ψυχοθεραπεύτριες, βρεθήκαμε στην ίδια ομάδα εποπτείας των κλινικών μας περιστατικών. Την έμαθα ακούγοντάς την να μιλάει για τους θεραπευόμενούς της και να περιγράφει τις συνεδρίες μαζί τους. Με κέρδισε από την πολύ αρχή η γλύκα της, η βαθιά γνώση της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης, η ευαισθησία και η ανθρωπιά της. Την συμπάθησα κεραυνοβόλα και πλέον την ευγνωμονώ για την πολύτιμη φιλία της.

500 λέξεις με την Αννίτα Λουδάρου

Η Ανν Λου (Αννίτα Λουδάρου) | Καθημερινή,
Δευτέρα 19 Οκτωβρίου »»

 

Η Αννίτα Λουδάρου γεννήθηκε στην Αθήνα και πέρασε τα πρώτα παιδικά της χρόνια στο Τόκιο. Σπούδασε γεωλογία, χρηματοοικονομικά, ψυχολογία και ψυχανάλυση στην Πάτρα, στο Λονδίνο και στην Αθήνα, όπου τώρα ζει και εργάζεται. Η συλλογή διηγημάτων Τη νύχτα που τρεμόσβηνε το λ είναι το τρίτο της βιβλίο. Προηγήθηκαν η συλλογή διηγημάτων Τράνζιτ και η νουβέλα Ιώδιο.
 
Ποια βιβλία έχετε αυτόν τον καιρό δίπλα στο κρεβάτι σας;
Τον Γαλατά της Άννας Μπερνς και την ποιητική συλλογή Φλου της Ειρήνης Μαργαρίτη.
 
Ποιος ήρωας/ηρωίδα λογοτεχνίας θα θέλατε να είστε και γιατί;
Η αλήθεια είναι πως δεν ταυτίζομαι με τους ήρωες. Περισσότερο προσπαθώ να μπω στα παπούτσια τους και να τους κατανοήσω. Θαύμασα την Κατερίνα στα Ψάθινα καπέλα γιατί νίκησε την αμφιθυμία της.
 
Διοργανώνετε ένα δείπνο. Ποιους συγγραφείς καλείτε, ζώντες και τεθνεώτες;
Πρόκληση! Θα καλούσα τον Πίντσον, αλλά δεν νομίζω να ερχόταν γιατί από όσο ξέρω δεν πάει πουθενά. Επίσης τον Σαίξπηρ, τον Κάφκα, τον Καββαδία, τον Καζαντζάκη, τη Λυμπεράκη, τον Χάκκα, τον Ραπτόπουλο και τον Χρηστίδη. Να κάθομαι σε μια γωνιά να τους παρακολουθώ και να τους ακούω.
 
Ποιο ήταν το πιο ενδιαφέρον στοιχείο που μάθατε πρόσφατα χάρη στην ανάγνωση ενός βιβλίου;
Από το έργο του Στέφαν Τσβάιχ Ο επικίνδυνος οίκτος έμαθα την επιρροή που μπορεί να έχει σε έναν άνθρωπο ο χειρισμός μέσω του συναισθήματος του οίκτου. Αλλά και από τα Οικογενειακά μυστικά του Σεργκέ Τισερόν έμαθα τον τρόπο που ένα μυστικό μέσα στην ιστορία μιας οικογένειας μπορεί να επηρεάσει την οργάνωση και την κουλτούρα της.
 
Το βιβλίο που έχετε διαβάσει τις περισσότερες φορές;
Το Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά».
 
Τι συνέβη Τη νύχτα που τρεμόσβηνε το λ;
Το λ, ένα από τα 5 επίμαχα γράμματα που θα μπορούσαν να μπουν στον τίτλο, είναι το γράμμα που στην πεζή μορφή του είναι σύμβολο των λεπτών της ώρας. Τη νύχτα που τρεμόσβηνε το λ, αυτό που τρεμόσβηνε ήταν η ελπίδα, αφού οι ήρωες είχαν χάσει τον τρόπο να ζουν μια ζωή χωρίς πικρίες. Οι ήρωες του λ βρίσκονται σε μια αναζήτηση του πόσο η ζωή τους καθορίζεται από το πεπρωμένο, τη μοίρα ή τις πράξεις τους.
 
Τόκιο, γεωλογία, χρηματοοικονομικά, ψυχοθεραπεία, γραφή, τι τα συνδέει όλα αυτά μέσα σας;
Τα συνδέουν οι ανοικτοί ορίζοντες. Μεγάλωσα μέσα σε ναυτική οικογένεια. Οι ναυτικοί περνούν τον περισσότερο χρόνο τους ταξιδεύοντας στη θάλασσα, σε ανοικτούς ορίζοντες. Ταξίδεψα πρώτη φορά με τους γονείς μου σε ηλικία 7 μηνών με ένα φορτηγό πλοίο όπου ο πατέρας μου ήταν πλοίαρχος και μετά έζησα στην Ιαπωνία τα πρώτα πέντε χρόνια της ζωής μου. Ήταν μια καλή αρχή για να μάθω πως η δημιουργικότητα και η γνώση δεν έχουν σύνορα.

Συζήτηση με την Άννα Βερροιοπούλου για τη Μαρία Λουίζα Μπομπάλ και τις Αναμνήσεις μιας νεκρής

συνέντευξη στον Βαγγέλη Μπουμπάκη | Extreme Ways,
Παρασκευή 16 Οκτώβρης 2020 »»

Β.Μ:  Ποια είναι η Μαρία Λουίσα Μπομπάλ;

Η Μαρία Λουίσα Μπομπάλ (1910-1980) δεν είναι ένα από τα φανταχτερά ονόματα της ισπανόφωνης λογοτεχνίας, το όνομά της δεν έχει πολυακουστεί έξω από τα σύνορα της Αμερικανικής ηπείρου και πρώτη φορά μεταφράζεται στην Ελλάδα. Κι όμως είναι μια από τις σημαντικότερες λογοτεχνικές φιγούρες της Λατινικής Αμερικής του περασμένου αιώνα. Η Μπομπάλ ήταν μια γυναίκα πέρα από τις συμβάσεις της εποχής της, τόσο ως συγγραφέας, όσο και ως άνθρωπος, δηλαδή όπως λέμε «δεν καθόταν στ’ αυγά της». Όσο η μητέρα της προσπαθούσε να την καλοπαντρέψει, όπως ήταν η μοίρα κάθε νέας κοπέλας των αρχών του αιώνα, η ατίθαση Μπομπάλ τα έκανε όλα διαφορετικά, δημιουργώντας συχνά σκάνδαλα με αρνητικές συνέπειες στη ζωή της και στην αποδοχή του έργου της: κυκλοφορούσε στους ανδροκρατούμενους λογοτεχνικούς κύκλους της εποχής, παντρεύτηκε προσχηματικά τον ομοφυλόφιλο ζωγράφο Χόρχε Λάρκο και όταν χωρίσανε κουβαλούσε το ανεξίτηλο στίγμα της «διαζευγμένης», πυροβόλησε τον πρώτο της μεγάλο έρωτα πολλά χρόνια μετά αφού την εγκατέλειψε. Ωστόσο, αυτό που προκάλεσε ίσως περισσότερο το κοινό ηθικό αίσθημα ήταν το γεγονός ότι ήταν γυναίκα συγγραφέας και, πρωτοφανές!, με θέματα φεμινιστικά και ερωτικά. Αποδιωγμένη, αναγκάστηκε το 1944 να πάει να ζήσει στις ΗΠΑ, περνώντας δύσκολα οικονομικά και ψυχολογικά, αλλά απολαμβάνοντας εκεί μεγάλη αναγνώριση του έργου της.

Το πρωτοπόρο έργο της, όπως ακριβώς και η ίδια της η ζωή, συνοψίζεται ίσως στην αγαπημένη της φράση του Πασκάλ: «Γεωμετρία-Πάθος-Ποίηση». Προκάλεσε το θαυμασμό μεγάλων συγγραφέων της εποχής της, όπως του Πάμπλο Νερούδα και του Μπόρχες (του Τζόρτζι όπως τον έλεγε) με τους οποίους ήταν καλή φίλη. Μάλιστα το πρώτο της μυθιστόρημα το έγραψε στο τραπέζι της κουζίνας του Νερούδα.

Να σε ρωτήσω κάτι – Μιχάλης Αλμπάτης

συνέντευξη του Μιχάλη Αλμπάτη στο Σαλιγκάρι,
Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2020 »»

Ένα ποίημα κλεισμένο σε ένα συρτάρι, ένα τραγούδι που δεν ακούστηκε ποτέ, ένας πίνακας φυλαγμένος σε μία σοφίτα. Αποτελούν έργα τέχνης; Πώς αντιλαμβάνεσαι τη σχέση δημιουργού και κοινού;

    Θα αναθέσω στον ήρωα ενός μισοτελειωμένου μυθιστορήματός μου να απαντήσει σε ετούτη την ερώτηση:

Όλες οι μεγαλόσχημες ιδέες του για ένα αριστούργημα το οποίο θα κατέστρεφε αμέσως μετά την ολοκλήρωσή του, το οποίο γράφει μόνο και μόνο για μια πρόσκαιρη έκχυση του ταλέντου του, δεν αποτελούσαν παρά το παραλήρημα ενός απεγνωσμένου μυαλού που ασφυκτιά μέσα σε μια ατμόσφαιρα πλήξης και ανοστιάς. Η εκσπερμάτωση του πνεύματος έχει ανάγκη από ζεστές, ανθρώπινες μήτρες που θα το δεχτούν και θα γεννήσουν θαυμασμό, ή, σε λίγες, εξεζητημένες περιπτώσεις, θα αποβάλουν μίσος. Όμως ποιος αξιοπρεπής άνθρωπος θα επιθυμούσε να γίνει αρεστός σ’ έναν τέτοιο ανέραστο και κακάσχημο κόσμο, έναν κόσμο (….)  Όχι, αυτό που επιζητούσε ήταν η αποστροφή, ήθελε να τον απεχθάνονται αλλά μ’ ένα τρόπο βδελυρής σαγήνης, με το ιερά φρικιαστικό δέος που θα ένιωθαν οι θαυμαστές ενός ροκ σταρ μπροστά στο βαλσαμωμένο αρχίδι του ινδάλματός τους ή οι πιστοί μπροστά στα κόπρανα του ίδιου τους του Θεού.

    Αν θεωρήσουμε πως η διαχρονικότητα ενός καλλιτεχνικού έργου είναι από τα βασικότερα χαρακτηριστικά που το καθιστούν σημαντικό, πόσο πιστεύεις ότι αποτελεί όντως στόχο των σύγχρονων δημιουργών;

    Όλοι αναρωτιόμαστε αν σε εκατό χρόνια από τώρα θα υπάρχει κάποιος που να διαβάζει όσα γράψαμε, κι όλοι θα επιθυμούσαμε να παραμείνει ζωντανό το έργο μας μες στους αιώνες, όμως δεν θα μπορούσα ποτέ να γράψω καθοδηγούμενος από  αυτόν τον στόχο, όπως αδυνατώ να προσδεθώ στην επιδίωξη σαγήνευσης ενός όσο το δυνατόν περισσότερο διευρυμένου, ιδεατού κοινού. Όλα αυτά είναι ποθούμενα αλλά μονάχα στον βαθμό που θα προκύψουν από την αλκή και την πρωτοτυπία του ίδιου του έργου, δίχως να επηρεάζουν στο παραμικρό τη μορφή ή το περιεχόμενό του, διαφορετικά θα ήταν σαν να ζεύαμε το άρμα μπροστά από τα άλογα.