γράφει ο Π Ένιγουει | ο αναγνώστης, »»
Στην εποχή της πληθωρικής αφήγησης, της έκτασης, των μυθιστορηματικών φιλοδοξιών και της υπερπαραγωγής κειμένων (αλλά και των ατέρμονων κύκλων επεισοδίων των τηλεοπτικών σειρών) υπάρχει ένας λογοτεχνικός χώρος που επιμένει να μετράει αλλιώς: με την αφαίρεση, την παύση, τον υπαινιγμό. Αυτός είναι ο χώρος του ελληνικού μικροδιηγήματος: ένα λογοτεχνικό είδος πυκνό, ετερόκλιτο και υπόγειο.
Τα τελευταία πενήντα χρόνια, μέσα από εκδοτικές προτάσεις, προσωπικές επιλογές και πειραματικές παρεκτροπές, το μικροδιήγημα στην Ελλάδα έχει γνωρίσει αθόρυβη άνθιση. Άλλοτε ρεαλιστικό και νοσταλγικό, άλλοτε υπερρεαλιστικό ή δοκιμιακό, το σύντομο αφήγημα έγινε εργαλείο μνήμης, μαρτυρίας, στοχασμού, χιούμορ και έκδηλης διαμαρτυρίας.
Η σύνθεση που ακολουθεί, περιλαμβάνοντας 30 επιλεγμένες συλλογές, δεν επιχειρεί να επιβάλει κανένα «κανόνα» ούτε να εδραιώσει «κλασικούς». Αντιθέτως: προτείνει μια πολυφωνική, ανοιχτή ανάγνωση της μικρής φόρμας, όπως αυτή γράφτηκε και κυκλοφόρησε την περίοδο που μιλάμε.
Από την αλληγορική πρόζα του Επαμεινώνδα Χ. Γονατά και το ειρωνικό διακειμενικό παιχνίδι του Αχιλλέα Κυριακίδη, μέχρι τους πειραματισμούς της Κατερίνας Έσσλιν το μικροδιήγημα αναδεικνύεται όχι ως «μικρό» είδος, αλλά ως ολοκληρωμένος τρόπος λογοτεχνικής σκέψης.
Έτσι υφολογικά μιλώντας ο κατάλογος περικλείει: ρεαλιστικό στιγμιότυπο, φιλοσοφικό δοκίμιο, ποιητική πρόζα, φεμινιστικό ξέσπασμα, μεταμοντέρνα ειρωνεία, υπαρξιακή παραβολή, αλληγορικό παραμύθι. Αλλά και θεματολογικά υπάρχει αξιοσημείωτος πλουραλισμός: θάνατος, φύλο, γλώσσα, φτώχεια, μνήμη, μεταφυσική, φαντασία, βία, πολιτική.
Θεωρώ λοιπόν ότι καλύπτεται ένα πλήρες αισθητικό και κοινωνικό φάσμα, από τα έργα της δεκαετίας του ’70 και ’80 έως τις σύγχρονες ανεξάρτητες και τις ψηφιακές εκδόσεις και όλα δείχνουν ότι το ελληνικό μικροδιήγημα είναι υψηλού επιπέδου άξιο λόγου να το γνωρίσουμε και να το (ξανα)διαβάσουμε.