Μόμα Ράντιτς, 5 ποιήματα από την «Πόρτα», Απόπειρα 2010

Μόμα Ράντιτς, Πόρτα, ποιήματα, Απόπειρα 2010
Moma Radić, The Doorway, poems, Apopeira 2010

Ο ποιητής Μόμα Ράντιτς διάβαζει 5 ποιήματα από τη συλλογή Πόρτα.
(«Ίναχος», «Δεν θυμώνω», «Οι Εσπερίδες», «Βελιγράδι, δεν θυμάμαι», «Ίσα»)

The poet Moma Radić reads 5 poems from his collection The Doorway
 
Video by Alexandros Tsadilas

Η Απόπειρα και η τιμώμενη χώρα Σερβία στην 9η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου • Πρόγραμμα εκδηλώσεων

Παρασκευή 25 Μαΐου 2012

17.00–18.00, Stand Τιμώμενης Χώρας (Περίπτερο 15)

Παρουσίαση της συλλογής ποιημάτων Πόρτα του Μόμα Ράντιτς (Moma Radić), Απόπειρα, 2010.
Συμμετέχουν: ο ποιητής Μόμα Ράντιτς και η ποιήτρια Ανθή Χαραλάμπη.

20.00–21.00, Βυζαντινό Μουσείο,
Aίθουσα Το Βυζαντινό Κάστρο

«Μάνα για φοράδα γέννησε τούτο το πουλάρι;»
Η Αγνή Στρουμπούλη αφηγείται σέρβικα λαϊκά παραμύθια. Παράσταση βασισμένη στο βιβλίο Σερβικά παραμύθια, επιλογή και μετάφραση από τα σερβικά Μόμα Ράντιτς, Απόπειρα, 2011 (Πρώτη έκδοση 2005).
Κρατήσεις εισιτηρίων 21–25/05, στο τηλέφωνο: 2313306433 (κ. Χωτίδου).

Κυριακή 27 Μαΐου 2012

17.00–18.00, Stand Τιμώμενης Χώρας (Περίπτερο 15)

Παρουσίαση της δίγλωσσης ελληνικής έκδοσης των ποιητικών συλλογών Τρένο για έναν επιβάτη και Άπιαστος χρόνος, του Σέρβου ποιητή Ζόραν Πέσιτς Σίγμα (Zoran Pešić Sigma), με τις φωτογραφίες της Ελληνίδας φωτογράφου Ένης Κούκουλα (μετάφραση από τα σερβικά: Μόμα Ράντιτς (Momčilo Radić), Απόπειρα, 2012). Συμμετέχουν: ο ποιητής Ζόραν Πέσιτς Σίγμα και ο μεταφραστής ποιητής Μόμα Ράντιτς.

Ζόραν Πέσιτς Σίγμα • Τρένο για έναν επιβάτη και Άπιαστος χρόνος

Воз за једног путника / Τρένο για έναν επιβάτη
Неухватљиво време / Άπιαστος χρόνος

Δύο ποιητικές συλλογές, έκδοση δίγλωσση (ελληνικά/σερβικά)
Φωτογραφίες: Ένη Κούκουλα,
Μετἀφραση: Μόμα Ράντιτς,
σσ. 127, σχήμα 17 × 23,5 εκ., έκδοση χαρτόδετη,
Απόπειρα, Αθήνα, Μάιος 2012
I S B N: 978-960-537-151-7

Η κάθοδος των Σέρβων

«Με ένα βιβλίο ο κόσμος αλλάζει»
Τιμώμενη χώρα η Σερβία

γράφει ο Σάκης Μαλαβάκης | Τα Νέα,
Σάββατο 19 Μαΐου 2012 »»

Κοντά στον αλεξιπτωτιστή Εμίρ Κουστουρίτσα, δεκαπέντε σημαίνοντες σέρβοι δημιουργοί θα βρίσκονται την ερχόμενη εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη για να παρουσιάσουν το σύγχρονο πρόσωπο της σερβικής ποίησης, πεζογραφίας, δοκιμίου, κόμικς, θεατρικού λόγου και εκκλησιαστικής βιβλιογραφίας.

Moma Radic

6 ποιήματα στον τόμο Τα ποιήματα του 2010

Έξι ποιήματα από ισάριθμες ποιητικές συλλογές που εξέδωσε η Απόπειρα το 2010 συμπεριλαμβάνονται στον τόμο Τα ποιήματα του 2010, την ετήσια έκδοση της Κοινωνίας των (δε)κάτων. Την επιλογή των ποιημάτων και την επιμέλεια της έκδοσης έκαναν η Μαρία Κυρτζάκη και η Παυλίνα Παμπούδη.

1. Λυσίας Αναστασόπουλος • Λυσίας
2. Μαρία Χρονιάρη • Εκεί που αλλάζω ζωές
3. Νάνος Βαλαωρίτης • Άνθη του θερμοκηπίου
4. Moma Radić • Πόρτα
5. Ευγενία Λουπάκη • Ακολουθία Fibonacci
6. Βασίλης Πολύζος • Κρεολή Σελήνη

Η έκδοση παρουσιάζεται τo Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2011, στις 12 το μεσημέρι, στο χώρο των εκδόσεων Γαβριηλίδη, art bar ποιήματα και εγκλήματα, Αγίας Ειρήνης 17, Μοναστηράκι (τηλ. 210/3228839), σε έναν μικρό Μαραθώνιο ποίησης, όπου οι ποιητές διαβάζουν τα επιλεγμένα ποίηματά τους.

Κατσικίσια αφτιά

γράφει η Μαρία Λαϊνά | Πεντάλ, «Βιβλιοθήκη»,
Ελευθεροτυπία, Σάββατο 9 Ιουλίου 2011 »»

Φωτογραφία της Ένης Κούκουλα για τη Βιβλιοθήκη.

Ήτανε μια φορά ένας βασιλιάς που τόνε λέγανε Τροϊανό κι είχε κατσικίσια αφτιά. Κάθε πρωί φώναζε έναν από τους μπαρμπέρηδες της πολιτείας να τόνε ξυρίσει, αλλά απ’ αυτούς που πήγαιναν κανείς δεν γύριζε πίσω, γιατί με το που τέλειωναν το ξύρισμά τους, ρώταγε ο βασιλιάς μην είδαν επάνω του τίποτα παράξενο.

Momčilo Radić • Σερβικά παραμύθια (ανατύπωση)

Του Κόσμου τα Παραμύθια, αρ. 22
 
Κυκλοφόρησαν σε δεύτερη έκδοση (ανατύπωση με νέο εξώφυλλο) τα Σερβικά παραμύθια τού Μόμα Ράντιτς.
σσ. 207, 13 × 20,5 εκ.,
έκδοση χαρτόδετη,
ISBN: 978-960-537-072-5
Δεύτερη έκδοση (ανατύπωση): Μάρτιος 2011.
(Πρώτη έκδοση: Απόπειρα, Αθήνα 2004.)

Δύο ποιήματα του Μόμα Ράντιτς

από τη στήλη της Μαρίας Λαϊνά
Δεν είμαστε οι γιατροί, είμαστε η ασθένεια,
«Βιβλιοθήκη», Ελευθεροτυπἰα,
Σάββατο 15 Ιανουαρίου 2011 »»

1999

Ν’ αδειάσουν τα βρομόνερα
τα άκαμπτα βήματα
στις ιλιγγιώδεις κοιλάδες του Ιλίου
δική τους χώρα καίγεται
και όχι δική μου
ίλιγγος ίλιγγος
ιλιγγιώδεις κοιλάδες
του ήλιου
να πέσει το αόρατο
να πέσει το στελθ
το κομμάτιασε
το χωριό που γελάει

Ο νυχτοφύλακας

Τις νύχτες προσέχω
τα σώματά μας
ακούω τις πνοές μας πώς βαθαίνουν
αλλά και το απόκοσμο τραγούδι
πάνω απ’ τα κλειστά σου μάτια
εκεί που σε πηγαίνουν τα ανήσυχα πόδια
και θα τρέμω ώσπου να γυρίσει
το άσπρο ποντίκι με δυο καρφιά μάτια
στο στόμα σου πριν από σένα
ώσπου να αφήσεις τρυφερά στον τάφο μου
μια πέτρα να ακουμπήσω το κεφάλι
ώσπου να έρθει η ώρα να κοιμηθώ
ξανά μαζί σου ομορφιά μου

δύο ποιήματα γραμμένα στα ελληνικά του σέρβου ποιητή Μόμα Ράντιτς. «Το χωριό που γελάει» στο πρώτο είναι ασφαλώς η χώρα της Σερβίας.

Moma Radić, Πόρτα (Απόπειρα, 2010)

Ο Μόμα Ράντιτς διαβάζει από την τελευταία του ποιητική συλλογή Πόρτα (Απόπειρα, 2010)

Moma Radić • Пόρτα

Ελληνική ποίηση
σσ. 79, 13,5 × 19 εκ., χαρτόδετη έκδοση,
I S B N  978-960-537-122-7
Απόπειρα, Απρίλιος 2010

Αν ήταν η πόρτα κλειδωμένη...

(Κείμενο από το δελτίο τύπου που αναγγέλλει την έκδοση.)

… Ο Μεθόδιος έστρεψε την προσοχή του αδελφού του στις τέσσερις στάμνες που βρίσκονταν στο παράθυρο του κελιού τους, αλλά απ’ έξω, απ’ την άλλη πλευρά των κάγκελων. «Αν ήταν η πόρτα κλειδωμένη πώς θα έπαιρνες μια απ’ αυτές τις στάμνες;» ρώτησε. Ο Κύριλλος έσπασε μια στάμνα, πέρασε τα κομμάτια ένα ένα μέσα από τα κάγκελα στο κελί και ξανακόλλησε τη στάμνα με σάλιο και άργιλο από το δάπεδο, κάτω από τα πόδια του.

Το ίδιο έκαναν και με τη σλαβική γλώσσα, την έσπασαν σε κομμάτια, την έβαλαν μέσα από τα κάγκελα των κυριλλικών γραμμάτων στα στόματά τους και κόλλησαν τα κομμάτια με το σάλιο τους και την ελληνική άργιλο κάτω από τις πατούσες τους… [i]

Ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος είναι, εξάλλου, εκτός από δημιουργοί της σλαβικής γραφής, και οι πρώτοι ποιητές που στοιχούργησαν στη γλώσσα αυτή. Η πόρτα που υποθετικά κλείδωσαν δεν έκλεισε ποτέ. Η λίγη ελληνική άργιλος στα πόδια τους έγινε η επαρχή και η κοιτίδα ενός νέου πολιτισμού που εκλαμβάνει τη γη των Ρωμιών σαν το νότιο σπίτι του.

Ένας Σέρβος ποιητής που νιώθει την άναγκη να γράφει στα ελληνικά ανοίγει κι αυτός μια πόρτα που θέλει να σβήσει τα σύνορα της μητρικής γλώσσας:

Ιωσήφ Βιβιλάκης • Ήρωες μύθου και ιστορίας

Eίκοσι τρία αντιπροσωπευτικά σερβικά παραμύθια στο σταυροδρόμι των Bαλκανίων

Ιωσήφ Βιβιλάκης | Καθημερινή,
20 Φεβρουαρίου 2005 »»

Momcilo Radic, Σερβικά παραμύθια,
εκδ. Απόπειρα, σελ. 207

Ποιητική φαντασία, μαγεία, θαύμα ανεξάρτητο από την πραγματική ζωή, μια διήγηση που την ακούνε με ευχαρίστηση παιδιά και μεγάλοι, είναι οι προδιαγραφές που ορίζονται για το παραμύθι από τον Johannes Bolte και τον Georg Polivka,¹ χαρακτηριστικά που συναντούμε στα σερβικά παραμύθια που συγκέντρωσε ο Mομτσίλο Pάντιτς.

Tα παραμύθια διακρίνονται για τις μεταλλάξεις τους από χώρα σε χώρα αλλά και από περιοχή σε περιοχή στην ίδια χώρα, αφού το είδος αυτό ήταν πάντα ανεξάρτητο από κάθε αυθεντία ή περιορισμό εκκλησιαστικού τύπου· προοριζόταν για αναψυχή ιδιωτική, δεν συνδεόταν με ορισμένο τυποποιημένο τελετουργικό και εμπλουτιζόταν με νέα στοιχεία των αφηγητών-παραμυθάδων τα οποία επανελάμβαναν οι διάδοχοι-ακροατές.

Ιωσήφ Βιβιλάκης • Τα Σερβικά παραμύθια στο σταυροδρόμι των Βαλκανίων

Momcilo Radic, Σερβικά παραμύθια,
εκδ. Απόπειρα, Αθήνα 2004, σσ. 207

Είναι μεγάλη η χαρά μας που δημοσιεύθηκαν μετά από τρία χρόνια ερευνητικής προσπάθειας τα Σερβικά παραμύθια σε ελληνική μετάφραση από τον Μομτσήλο Ράντιτς.

Τονίζω προκαταβολικά ότι όλες οι διηγήσεις του βιβλίου ανταποκρίνονται στον ορισμό για το παραμύθι που έχει δώσει ο Johannes Bolte με τον Georg Polivka αφού διαθέτουν τις εξής προδιαγραφές: ποιητική φαντασία, μαγεία, θαύμα ανεξάρτητο από την πραγματική ζωή, μια διήγηση που την ακούνε με ευχαρίστηση παιδιά και μεγάλοι.*

Momčilo Radić • Σερβικά παραμύθια

σσ. 207, σχήμα 13 × 20,5 εκ., έκδοση χαρτόδετη,
I S B N: 978-960-537-072-5
Σειρά: Του Κόσμου τα Παραμύθια • αρ. 22
Πρώτη έκδοση: Απόπειρα, Αθήνα 2004

Το 19. αι., την εποχή όπου γεννιόταν το νεότερο σερβικό κράτος, αποκτώντας σταδιακά όλο και μεγαλύτερα σύνορα ανάμεσα στην αυστροουγγρική και οθωμανική αυτοκρατορία, οι Σέρβοι λόγιοι ακολούθησαν τον Vuk Stefanović Karadžić, πατέρα της σύγχρονης σερβοκροατικής σύγχρονης γλώσσας, στην αναζήτηση της εθνικής ταυτότητας μέσα από την προφορική παράδοση. Στη μνήμη των λυράρηδων και παραμυθάδων αλλά και των απλών ανθρώπων ανακάλυψαν τον ανεκτίμητο θησαυρό του λαϊκού ποιητικού λόγου.