Επειδημετά: Ο βαθμός ερείπια — το τέλος — η διαδοχή του τέλους

γράφει ο Σταύρος Σταυρόπουλος (από το μπλογκ του),
Παρασκευή 2 Νοεμβρίου 2012 »»

Η παράλληλη και ταυτόχρονη κυκλοφορία δυο βιβλίων από τον ίδιο, μάλιστα, εκδοτικό οίκο (Απόπειρα) – του δικού μου Μετά και του Επειδή μαζί της Μαρίας Χρονιάρη – σε σχετικά περιορισμένο αριθμό αντιτύπων, προς ένα, ελπίζω, σχετικό αλλά όχι περιορισμένο αναγνωστικό κοινό, εκτός του συμβολισμού του, εμφιλοχωρεί μια ακόμα σημαντική θεματική παράμετρο στην ολοκλήρωση ενός κύκλου: Το Μετά και το Επειδή μαζί αποτελούν τους δυο μεσαίους – αλλά συνδετικούς – κρίκους μιας διακειμενικής αλυσίδας που ξεκίνησε με το βιβλίο Πιο νύχτα δεν γίνεται (εκδ. Οξύ, 2011) και θα ολοκληρωθεί με την έκδοση του βιβλίου Καπνισμένο κόκκινο, αργότερα. Η υπόγεια και υπέργεια επικοινωνία αυτών των τεσσάρων βιβλίων, η «ισοθερμική», θα έλεγα, αντίληψη που τα διαποτίζει, ενισχύει το πρόταγμα μιας συνεχούς διάδρασης, μιας αποκλειστικής ενδοσυνεννόησης που επιστρέφεται, λίγο πριν το τέλος, στο τέλος που την δημιούργησε. Στην ουσία, πρόκειται για το μαύρο κουτί ενός αεροπλάνου που πέφτει.

Υπάρχει αυτή η γραμμένη ιστορία. Των ανθρώπων. Αλλά περισσότερο και απ’ αυτήν υπάρχει η προκλητική ιστορία της μορφής τους: Τα πρόσωπα αρχίζουν κανονικά, από μια ρεαλιστική βάση, για να καταλήξουν αποσυντεθημένα, σε πρώην πρόσωπα, πρώην ζωντανών. Ζουν στο τέλος και το τέλος μιας εποχής που απέρχεται, διαγράφοντας τον απαγορευμένο κύκλο του χρόνου. Το κάθε βιβλίο σηκώνει την πεσμένη σκυτάλη από το άλλο, η μια αφήγηση εισέρχεται μέσα στην άλλη: Το ερωτικό ζευγάρι είναι πια οι αρσενικές και οι θηλυκές λέξεις. Διακρίνεται ακόμα ένα επίπεδο επικοινωνίας ή συνεργασίας, μεταξύ τους: Το πώς τελικά η ποίηση (Μετά) συνδιαλέγεται με την πεζογραφία (Επειδή μαζί, Πιο νύχτα), καταλήγοντας σε ένα σύνθετο μόρφωμα που συγκροτείται από την μείξη των δυο ειδών.

Στο Πιο νύχτα δεν γίνεται, βιβλίο στο οποίο αναφέρεται, αλλά και απαντά σχεδόν συνενοχικά, το Επειδή μαζί, παρακολουθούμε μια ακολουθία λέξεων που ανατροφοδοτούνται από το πεπερασμένο τους, προσπαθώντας να ανακτήσουν καινούργιο έδαφος. Το έδαφος όχι μόνον δεν ανακτάται στο ποιητικό βήμα του Μετά που ακολουθεί, αλλά αντίθετα καταρρέει. Βουλιάζει μέχρι βαθμού ερειπίων. Εκεί υπάρχει η υποψία ότι μαζί με τους ανθρώπους τελειώνουν και οι λέξεις. Η νύχτα εναλλάσσεται με νύχτα. Πρόκειται ουσιαστικά για την λυτρωτική δολοφονία του τοπίου από τον ίδιο τον αφηγητή.

Το τέλος του τοπίου των ανθρώπων είναι η είσοδος για το τέλος του κόσμου ή η έξοδος από το τέλος; Το ερώτημα αυτό παραλαμβάνει το Επειδή μαζί και αυτό επιχειρεί να αναδιατάξει, με βασικό του όχημα το ύστατο συναίσθημα, αναζητώντας πάντα το σπίτι, ως εργαλείο – ή μόνιμο καταφύγιο – επιβίωσης. Ένα σπίτι καρφωμένο στη θάλασσα, όμως παρόλα αυτά ζωντανό. Ένα σπίτι όπου θα μπορείς να ζήσεις, μόνο και μόνο επειδή εκεί μπορείς να πεθάνεις καλύτερα.

Επειδή μετά. Και επειδή μαζί.

In the cold November rain.

(η συνέχεια στο μέλλον)

Σταύρος Σταυρόπουλος