Νάνος Βαλαωρίτης • Ο Όμηρος και το Αλφάβητο

Την Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου στις 20.30 στην Αίθουσα Τέχνης «Αστρολάβος-artlife» διοργανώνεται συζήτηση με αφορμή το νέο βιβλίο του Νάνου Βαλαωρίτη Ο Όμηρος και το Αλφάβητο, με την παρουσία του ίδιου του συγγραφέα, και ομιλητές τους κ.κ. Νάντια Αργυροπούλου, Ιστορικό Τέχνης, Παναγιώτη Βούζη, φιλόλογο, και Μαρία Κακαβούλια, καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, καθώς και όσους από το κοινό επιθυμούν να παρέμβουν.

Το Δελτίο τύπου της γκαλερί

Την Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου, στις 20.30, στην Αίθουσα Τέχνης «Αστρολάβος - artlife» (Ηροδότου 11, Κολωνάκι, τηλ: 210 7221200, 4, φαξ: 210 7221304, ωρ. λειτ.: Τετ. και Σαβ. 10.00–15.00, Τρ., Πεμ., Παρ. 10.00–15.00 και 17.30–20.30, Κυρ.–Δευτ. κλειστά, www.astrolavos.gr, gallery@astrolavos.gr), θα γίνει συζήτηση γύρω από το νέο βιβλίο του Νάνου Βαλαωρίτη, με τίτλο: Ο Όμηρος και το Αλφάβητο, αλλά και σε σχέση με τα σχέδια της νέας ατομικής του έκθεσης στον ίδιο χώρο.

Στη συζήτηση θα συμμετέχουν: ο ίδιος ο συγγραφέας, η ιστορικός Τέχνης κα. Νάντια Αργυροπούλου, ο φιλόλογος κος. Παναγιώτης Βούζης, η καθηγήτρια του Πάντειου Πανεπιστημίου κα. Μαρία Κακαβούλια και όσοι απ’ το κοινό θα επιθυμούν να παρέμβουν.

Η συζήτηση αποβλέπει να συσχετίσει στοιχεία που συνδέουν την «σοβαρή» ανάγνωση του Ομήρου με την «παιγνιώδη» αναπαράσταση των προσώπων των δύο επών, στα σχέδια της έκθεσής του «Θεές, Γυναίκες και Τέρατα στον Όμηρο». Η απουσία από τον τίτλο των ανδρών, δεν σημαίνει ότι δεν περιέχονται και αυτοί στα σχέδια, όταν συνδέονται με τις γυναίκες αντιθετικά ή συμπληρωματικά. Αντίθετα με ό,τι πιστεύεται από τις «σοβαρές» Ομηρικές έρευνες, το παιχνίδι την εποχή των επών ήταν ένα συνηθισμένο είτε αίτιο, ή συνόδευε τα σπουδαία έπη, όπως την Μαχαμπαράτα, όπου ο βασιλεύς Yudhishthira χάνει το βασίλειό του στα ζάρια με τα ξαδέρφια του. Ο Μενέλαος κερδίζει την Ελένη είτε με τοξοβολή, είτε με πλούσια δώρα, αλλά την χάνει όταν η Αφροδίτη, που κερδίζει τον Διαγωνισμό Καλλονής (κι αυτό παιχνίδι) την χαρίζει στον Πάρι. Το παίγνιο υποφώσκει στην πλοκή και των δύο επών, των οποίων οι ήρωες συχνά παρουσιάζονται παίζοντας ζάρια. Στην Οδύσσεια η Πηνελόπη πρέπει να κερδηθεί με τοξοβολή. Δεν είναι σίγουρο αν τα έπη δεν είχαν μια προηγούμενη τελετουργική φάση, όπου τις δύο μυθικές φυλές των Τρώων και Αχαιών τις υποδύονταν ομάδες των κοινοτήτων , εφόσον έχουμε στην κλασσική εποχή στην Αθήνα και έναν Δήμο Τροίας ή Τρώων. Η «Ιλιάδα», καθώς και η «Θηβαΐδα», που επίσης αποδίδεται στον Όμηρο, μοιάζουν με τα πολεμικά παιχνίδια, όπως το Σκάκι ή τις Ντάμες. Ενώ η Οδύσσεια θυμίζει τους αγώνες δρόμου, όπως το τάβλι και το φιδάκι.

Η σχέση λοιπόν του Αλφαβήτου ως «περιοριστικού κώδικα ή κανόνα» για τη σύνθεση των δύο ποιημάτων, δεν μας εκπλήσσει. Θα ήταν στο πνεύμα το αγωνιστικό του παιχνιδιού, που περιλάμβανε μάχη και περιπλάνηση. Ο διάσημος ιστορικός των παιγνίων, Johan Huizinga και ο Edward Falkener, με τα βιβλία τους για τα παίγνια (Homo Ludens ο πρώτος και ο δεύτερος Games Ancient and Oriental) στηρίζουν αυτές τις απόψεις.

Ευκαιρία δοθείσης απ’ την συζήτηση, ίσως προκύψουν και άλλα ενδιαφέροντα, όχι μόνο για την εποχή του Ομήρου, αλλά και για τη Σύγχρονη Εποχή.