Κώστας Αγοραστός | Τετάρτη 09 Οκτωβριου 2013 »»
Πρώτο μυθιστόρημα για τον Γιώργο Στόγια με τίτλο Εαρινό εξάμηνο (εκδ. Απόπειρα). Μιλήσαμε μαζί του για τη διαδικασία της συγγραφής του βιβλίου καθώς και τη διαδραστική σχέση που αναπτύχθηκε με τους αναγνώστες, πριν από την έκδοση του βιβλίου.
Το Εαρινό εξάμηνο είναι το πρώτο σας βιβλίο. Πείτε μου ποιο ήταν το έναυσμα για να ξεκινήσετε να το γράφετε;
Δεν θυμάμαι, χτυπούσα το πληκτρολόγιο για μήνες και έσβηνα σχεδιάσματα θεατρικών και διηγημάτων, μέχρι που ένας διάλογος γλύτωσε από τον Καιάδα και άρχισε να αναπτύσσεται. Αν κάτι πρέπει να ξεχωρίσω από εκείνη την εποχή (ξεκίνησα το μυθιστόρημα δυο μήνες μετά τον Δεκέμβρη του '08) είναι η πρωτοφανής για τη γενιά μου ένταση της πολιτικής μισαλλοδοξίας που έβλεπα σε πολλά πρόσωπα, και πρώτα στο δικό μου.
Η ηρωίδα σας εντάσσεται στην καθημερινότητα με μια δική της εκδοχή της ροκ μυθολογίας. Μιλήστε μου γι' αυτή.
Η Ντίνα πιστεύει ότι κανονικά, εάν υπήρχε καλλιτεχνική αστυνομία, θα έπρεπε να είχε από κάτω της χιλιάδες να παραληρούν σε κάθε της λίκνισμα στη σκηνή. Καθώς αντιλαμβάνεται ότι μια τέτοια αξίωση είναι τραβηγμένη ακόμη και για τα δεδομένα της (πόσω μάλλον που δεν ξέρει να παίζει όργανο άλλο από το σώμα της), αυτό που της μένει είναι η πραγματοποίηση μιας ουτοπίας/δυστοπίας: να «βγάλει αληθινά» τα αγαπημένα της τραγούδια.
Έχετε ασχοληθεί τόσο με το θέατρο όσο και με τη μουσική και αρθρογραφείτε σε εφημερίδες και στο διαδίκτυο. Πόσο σας βοήθησαν ή στάθηκαν εμπόδιο όλες αυτές οι ενασχολήσεις σας στο να ολοκληρώσετε το βιβλίο σας;
Τον καιρό της συγγραφής του Εαρινού, είχα κλείσει τα πάντα, αρθρογραφία, φέισμπουκ, ποτό, κοινωνική ζωή. Αν εξαιρέσουμε ότι πήρα είκοσι κιλά και η γυναίκα μου πήγε να με χωρίσει, μια χαρά ήτανε!
Για να απαντήσω όμως στην ερώτησή σας, οι ενασχολήσεις μου «made me what I am» που έλεγαν και οι Talking Heads, συνεπώς, όπως είπε ο Paul Simon, «who am I, to blow against the wind?»
Το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο που υπάρχει πίσω από την ιστορίας σας είναι πολύ ισχυρό. Πώς χειριστήκατε αυτή την πραγματικότητα;
Όπως η ηρωίδα μου, έτσι κι εγώ, ήθελα να αποφύγω το πολύ ισχυρό κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο. Δεν τα καταφέραμε όμως, έχω μια αίσθηση μάλιστα ότι δεν είμαστε οι μόνοι.
Ειδικά το ελληνικό πανεπιστήμιο, που αποτελεί τον βασικό σκηνικό περίγυρο της υπόθεσης, ήταν εδώ και πολλά χρόνια ο κατεξοχήν τόπος «εξαφάνισης» των ταξικών και πολιτισμικών διαφορών, διαφορών που επανεμφανίζονταν βέβαια κραταιές κατά τη μεταφοιτητική περίοδο των πρώην «μαγεμένων» ίσων. Από την εποχή όμως που οι πιθανότητες καθοδικής κοινωνικής κινητικότητας των πτυχιούχων σε σχέση με την πορεία των γονιών τους δείχνουν να είναι ισχυρές, το ελληνικό πανεπιστήμιο έμεινε «γυμνό».
Διαβάζω στο τέλος του βιβλίου: «Μια πρώτη μορφή του μυθιστορήματος δημοσιεύτηκε αρχικά σε συνέχειες στο διαδίκτυο. Τα σχόλια των αναγνωστών λήφθηκαν υπόψη κατά την τελική γραφή. Το βιβλίο είναι αποτέλεσμα αυτής της ανοιχτής διαδικασίας.» Μιλήστε μου γι' αυτή τη διαδραστική εμπειρία συγγραφής.
Υπάρχει ένα στοιχείο υπερβολής σε αυτή τη δήλωση, δε γνωρίζω όμως πόσο μεγάλο είναι. Η διαδραστικότητα μπορεί να έχει δημιουργικά αποτελέσματα όταν τα διάφορα μέρη παίζουν ισότιμα, ή έστω έχουν συναποφασίσει τους όρους. Κάτι τέτοιο ίσχυε σχετικά με την ομάδα του Εαρινού (επιμελήτρια, σχεδιάστρια, ζωγράφος, μουσικός, συγγραφέας), αλλά δεν ίσχυε για τους αναγνώστες που διάβαζαν τα νέα κεφάλαια που αναρτούσαμε κάθε Δευτέρα και Παρασκευή. Παρομοιάζω την «παρουσία» των αναγνωστών με αυτή των θεατών σε ανοιχτές πρόβες ενός θεατρικού έργου, ένα ετερόκλητο κοινό που, σχολιάζοντας χωρίς δεσμεύσεις, δίνει το δικό του «σπρώξιμο» στην πορεία του έργου, όπως ακριβώς κάνει και το κοινό που μαζεύεται στις πρόβες του «Κρίμα που είναι πόρνη», στο θέατρο μέσα στο μυθιστόρημα.
Θεωρείτε ότι πλέον, με την κυριαρχία του διαδικτύου, ο πιο παραγωγικός τρόπος να γράψει κανείς ένα βιβλίο είναι να εμπλέξει και τους αναγνώστες στην τελική μορφή του κειμένου;
Όχι, δεν έχω κάποια ανάλογη θεωρία, η μόνη μου απόλυτη απαίτηση από τον συγγραφέα είναι να μπαίνει ο ίδιος στη θέση του αυστηρού ιδανικού αναγνώστη και να διαβάζει το κείμενό του σαν να ήταν ενός ξένου. Τα υπόλοιπα που σχετίζονται με την εμπλοκή του κοινού, κρίνονται κατά περίπτωση, από διαφημιστικό κόλπο έως ενδιαφέρον πείραμα.
Σε μια ειδική έκδοση του βιβλίου υπάρχει και ένα cd, στο οποίο περιέχεται μουσική που έγραψε ο Αντώνης Τσαγκάρης, εμπνευσμένη από το μυθιστόρημα. Πώς προέκυψε αυτό το side project;
Για να σπάσουμε λίγο τη μονοφωνία, θα ζητήσω από τον Αντώνη να απαντήσει στην ερώτησή σας:
Αντώνης Τσαγκάρης: «Με το Γιώργο είμαστε φίλοι χρόνια. Για αρκετά από αυτά τα χρόνια τον άκουγα να μιλάει περιστασιακά για το βιβλίο που έγραφε, και έτσι μου είχε δημιουργήσει φοβερή ανυπομονησία για το τελικό αποτέλεσμα (αλλά και την αδιόρατη ανησυχία ότι το βιβλίο δεν θα τελείωνε ποτέ). Διαβάζοντας το πρώτο κεφάλαιο, δε μεταφέρθηκα ούτε στο CBGB, ούτε στο Ρόδον (όπως φαντάζομαι ότι προσδοκούσε ο Γιώργος) αλλά σε τοπίο κινηματογραφικής Americana. Πρότεινα λοιπόν στο Γιώργο να γράφω ένα κομμάτι κάθε εβδομάδα που θα αντιστοιχούσε (χαλαρά) στα προσφάτως δημοσιευμένα κεφάλαια στο διαδίκτυο».
Γράφοντας το Εαρινό εξάμηνο ποιος ήταν ο στόχος σας και κατά πόσο θεωρείτε ότι τον έχετε επιτύχει;
Ο στόχος μου ήταν πολύπλευρος: να γίνω άλλος άνθρωπος, να επηρεάσω τον κοινωνικό διάλογο περί πολιτικής και αισθητικής στην Ελλάδα προς την κατεύθυνση των ιδεών μου, να γράψω ένα αριστούργημα, και να γίνει το βιβλίο ταινία στο Χόλιγουντ. Από τα παραπάνω, βρίσκομαι σχετικά πιο κοντά στο τελευταίο.
Εαρινό εξάμηνο
Γιώργος Στόγιας
Εκδόσεις Απόπειρα, 2013
Τιμή € 19,17, σελ. 443
Πρώτο μυθιστόρημα για τον Γιώργο Στόγια με τίτλο Εαρινό εξάμηνο (εκδ. Απόπειρα). Μιλήσαμε μαζί του για τη διαδικασία της συγγραφής του βιβλίου καθώς και τη διαδραστική σχέση που αναπτύχθηκε με τους αναγνώστες, πριν από την έκδοση του βιβλίου.Το Εαρινό εξάμηνο είναι το πρώτο σας βιβλίο. Πείτε μου ποιο ήταν το έναυσμα για να ξεκινήσετε να το γράφετε;
Δεν θυμάμαι, χτυπούσα το πληκτρολόγιο για μήνες και έσβηνα σχεδιάσματα θεατρικών και διηγημάτων, μέχρι που ένας διάλογος γλύτωσε από τον Καιάδα και άρχισε να αναπτύσσεται. Αν κάτι πρέπει να ξεχωρίσω από εκείνη την εποχή (ξεκίνησα το μυθιστόρημα δυο μήνες μετά τον Δεκέμβρη του '08) είναι η πρωτοφανής για τη γενιά μου ένταση της πολιτικής μισαλλοδοξίας που έβλεπα σε πολλά πρόσωπα, και πρώτα στο δικό μου.
Η ηρωίδα σας εντάσσεται στην καθημερινότητα με μια δική της εκδοχή της ροκ μυθολογίας. Μιλήστε μου γι' αυτή.
Η Ντίνα πιστεύει ότι κανονικά, εάν υπήρχε καλλιτεχνική αστυνομία, θα έπρεπε να είχε από κάτω της χιλιάδες να παραληρούν σε κάθε της λίκνισμα στη σκηνή. Καθώς αντιλαμβάνεται ότι μια τέτοια αξίωση είναι τραβηγμένη ακόμη και για τα δεδομένα της (πόσω μάλλον που δεν ξέρει να παίζει όργανο άλλο από το σώμα της), αυτό που της μένει είναι η πραγματοποίηση μιας ουτοπίας/δυστοπίας: να «βγάλει αληθινά» τα αγαπημένα της τραγούδια.
Έχετε ασχοληθεί τόσο με το θέατρο όσο και με τη μουσική και αρθρογραφείτε σε εφημερίδες και στο διαδίκτυο. Πόσο σας βοήθησαν ή στάθηκαν εμπόδιο όλες αυτές οι ενασχολήσεις σας στο να ολοκληρώσετε το βιβλίο σας;
Τον καιρό της συγγραφής του Εαρινού, είχα κλείσει τα πάντα, αρθρογραφία, φέισμπουκ, ποτό, κοινωνική ζωή. Αν εξαιρέσουμε ότι πήρα είκοσι κιλά και η γυναίκα μου πήγε να με χωρίσει, μια χαρά ήτανε!
Για να απαντήσω όμως στην ερώτησή σας, οι ενασχολήσεις μου «made me what I am» που έλεγαν και οι Talking Heads, συνεπώς, όπως είπε ο Paul Simon, «who am I, to blow against the wind?»
Το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο που υπάρχει πίσω από την ιστορίας σας είναι πολύ ισχυρό. Πώς χειριστήκατε αυτή την πραγματικότητα;
Όπως η ηρωίδα μου, έτσι κι εγώ, ήθελα να αποφύγω το πολύ ισχυρό κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο. Δεν τα καταφέραμε όμως, έχω μια αίσθηση μάλιστα ότι δεν είμαστε οι μόνοι.
Ειδικά το ελληνικό πανεπιστήμιο, που αποτελεί τον βασικό σκηνικό περίγυρο της υπόθεσης, ήταν εδώ και πολλά χρόνια ο κατεξοχήν τόπος «εξαφάνισης» των ταξικών και πολιτισμικών διαφορών, διαφορών που επανεμφανίζονταν βέβαια κραταιές κατά τη μεταφοιτητική περίοδο των πρώην «μαγεμένων» ίσων. Από την εποχή όμως που οι πιθανότητες καθοδικής κοινωνικής κινητικότητας των πτυχιούχων σε σχέση με την πορεία των γονιών τους δείχνουν να είναι ισχυρές, το ελληνικό πανεπιστήμιο έμεινε «γυμνό».
Διαβάζω στο τέλος του βιβλίου: «Μια πρώτη μορφή του μυθιστορήματος δημοσιεύτηκε αρχικά σε συνέχειες στο διαδίκτυο. Τα σχόλια των αναγνωστών λήφθηκαν υπόψη κατά την τελική γραφή. Το βιβλίο είναι αποτέλεσμα αυτής της ανοιχτής διαδικασίας.» Μιλήστε μου γι' αυτή τη διαδραστική εμπειρία συγγραφής.
Υπάρχει ένα στοιχείο υπερβολής σε αυτή τη δήλωση, δε γνωρίζω όμως πόσο μεγάλο είναι. Η διαδραστικότητα μπορεί να έχει δημιουργικά αποτελέσματα όταν τα διάφορα μέρη παίζουν ισότιμα, ή έστω έχουν συναποφασίσει τους όρους. Κάτι τέτοιο ίσχυε σχετικά με την ομάδα του Εαρινού (επιμελήτρια, σχεδιάστρια, ζωγράφος, μουσικός, συγγραφέας), αλλά δεν ίσχυε για τους αναγνώστες που διάβαζαν τα νέα κεφάλαια που αναρτούσαμε κάθε Δευτέρα και Παρασκευή. Παρομοιάζω την «παρουσία» των αναγνωστών με αυτή των θεατών σε ανοιχτές πρόβες ενός θεατρικού έργου, ένα ετερόκλητο κοινό που, σχολιάζοντας χωρίς δεσμεύσεις, δίνει το δικό του «σπρώξιμο» στην πορεία του έργου, όπως ακριβώς κάνει και το κοινό που μαζεύεται στις πρόβες του «Κρίμα που είναι πόρνη», στο θέατρο μέσα στο μυθιστόρημα.
Θεωρείτε ότι πλέον, με την κυριαρχία του διαδικτύου, ο πιο παραγωγικός τρόπος να γράψει κανείς ένα βιβλίο είναι να εμπλέξει και τους αναγνώστες στην τελική μορφή του κειμένου;
Όχι, δεν έχω κάποια ανάλογη θεωρία, η μόνη μου απόλυτη απαίτηση από τον συγγραφέα είναι να μπαίνει ο ίδιος στη θέση του αυστηρού ιδανικού αναγνώστη και να διαβάζει το κείμενό του σαν να ήταν ενός ξένου. Τα υπόλοιπα που σχετίζονται με την εμπλοκή του κοινού, κρίνονται κατά περίπτωση, από διαφημιστικό κόλπο έως ενδιαφέρον πείραμα.
Σε μια ειδική έκδοση του βιβλίου υπάρχει και ένα cd, στο οποίο περιέχεται μουσική που έγραψε ο Αντώνης Τσαγκάρης, εμπνευσμένη από το μυθιστόρημα. Πώς προέκυψε αυτό το side project;
Για να σπάσουμε λίγο τη μονοφωνία, θα ζητήσω από τον Αντώνη να απαντήσει στην ερώτησή σας:
Αντώνης Τσαγκάρης: «Με το Γιώργο είμαστε φίλοι χρόνια. Για αρκετά από αυτά τα χρόνια τον άκουγα να μιλάει περιστασιακά για το βιβλίο που έγραφε, και έτσι μου είχε δημιουργήσει φοβερή ανυπομονησία για το τελικό αποτέλεσμα (αλλά και την αδιόρατη ανησυχία ότι το βιβλίο δεν θα τελείωνε ποτέ). Διαβάζοντας το πρώτο κεφάλαιο, δε μεταφέρθηκα ούτε στο CBGB, ούτε στο Ρόδον (όπως φαντάζομαι ότι προσδοκούσε ο Γιώργος) αλλά σε τοπίο κινηματογραφικής Americana. Πρότεινα λοιπόν στο Γιώργο να γράφω ένα κομμάτι κάθε εβδομάδα που θα αντιστοιχούσε (χαλαρά) στα προσφάτως δημοσιευμένα κεφάλαια στο διαδίκτυο».
Γράφοντας το Εαρινό εξάμηνο ποιος ήταν ο στόχος σας και κατά πόσο θεωρείτε ότι τον έχετε επιτύχει;
Ο στόχος μου ήταν πολύπλευρος: να γίνω άλλος άνθρωπος, να επηρεάσω τον κοινωνικό διάλογο περί πολιτικής και αισθητικής στην Ελλάδα προς την κατεύθυνση των ιδεών μου, να γράψω ένα αριστούργημα, και να γίνει το βιβλίο ταινία στο Χόλιγουντ. Από τα παραπάνω, βρίσκομαι σχετικά πιο κοντά στο τελευταίο.
Εαρινό εξάμηνο
Γιώργος Στόγιας
Εκδόσεις Απόπειρα, 2013
Τιμή € 19,17, σελ. 443
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου