γράφει ο Δημήτρης Προύσαλης
Με τον αριθμό 35 και τίτλο Θρύλοι και παραμύθια από την μεσαιωνική Ισπανία, σε επιμέλεια του Νίκου Μάντζιου, κυκλοφόρησε πρόσφατα μια νέα συλλογή ιστοριών στη σειρά «Του κόσμου τα παραμύθια» από την Απόπειρα.
Πρόκειται για ένα υλικό που αποτελείται από δύο μέρη, δέκα θρύλους και επτά λαϊκά παραμύθια που εκτέθηκαν προφορικά και κυρίως γραπτά μέσα σ’ ένα διάστημα οκτώ αιώνων (7ος αι. μΧ - 14ος αι. μ.Χ.) στην ισπανική Ιβηρική από τα χρόνια της παρουσίας των Βησιγότθων ως τις μέρες των Αράβων.
Οι θρύλοι, ως είδος της προφορικής λογοτεχνίας, αποτελούν λαϊκές παραδόσεις – δηλαδή πιστευτές υποθέσεις που συνδέονται με πραγματικά ιστορικά πρόσωπα και χώρους υπαρκτούς, ιδωμένες όμως μέσα από το συλλογικό φαντασιακό του λαού. Το περιεχόμενο των παρόντων θρύλων αφορά θέματα από την ιπποτική ατμόσφαιρα της ζωής των ευγενών με ενδοοικογενειακές και εμφύλιες συγκρούσεις, ερωτικές περιπέτειες, ζητήματα τιμής, ηρωικές αναμετρήσεις μέσα σε ένα πλαίσιο θρησκευτικό και πολεμικό που χρωματίζεται από την κατοχή της χερσονήσου από τους Άραβες και τη σκληρή αντιπαράθεση μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων για την κυριαρχία στην περιοχή.
Οι ιστορίες αυτές συμπεριλήφθηκαν σε γραπτά χρονικά, έγιναν έμπνευση για επικά τραγούδια της εποχής, δημιούργησαν παραλλαγές στα γεγονότα, ενώ άλλες φορές καθρέφτισαν την εμπλοκή μυθιστορηματικών στοιχείων, ως αποτέλεσμα της συνάντησης της προφορικής παράδοσης με την ανάγκη της καταγραφής της, αποτυπώνοντας παράλληλα μια γενικότερη επιρροή από το ιπποτικό πνεύμα των ρομάντζων της εποχής. «Συστήνει» μια άλλου είδους περιδιάβαση στους χρόνους της μεσαιωνικής Ισπανίας, όπου χώροι δράσης αποτελούν τα κάστρα και οι κάμποι της Καστίλλης, της Γρανάδας, της Λεόν, του Τολέδου και της Θαμόρας, με πρωταγωνιστές ξεχωριστούς γόνους επώνυμων σε καταγωγή και αξία οικογενειών και προεξάρχουσα τη μορφή του Ελ Σιντ.
Το β΄ μέρος, αυτό των επτά παραμυθιών, αποτελείται από ιστορίες – δύο από αυτές – που οι γραπτές πηγές τους προέρχονται από την Ανατολή καθώς και από ηθικοπλαστικού χαρακτήρα πολυσυλλεκτικές συλλογές – οι υπόλοιπες πέντε – που έχουν ως σκοπό τους τη διδαχή αλλά και την υπεράσπιση θεσμών και δικαιολόγηση «πραγματικοτήτων».
Το περιεχόμενο του τόμου έχει μια μοναδικότητα ως είδος τόσο στα πλαίσια της γνωστής παραμυθολογικής σειράς της Απόπειρας όσο και από πλευράς ευρύτερα εκδοτικής, αφού τέτοιες θεματολογίες σε κειμενική μορφή σπανίζουν στον ελλαδικό χώρο. Προτείνουν και ανοίγουν δρόμους για την προσέγγιση του είδους όχι μόνο σε επίπεδο μελέτης όσο και ως πρόταση αφήγησης αφού μπορεί κάλλιστα να γίνει πεδίο συνάντησης ιστόρησης και μουσικής με τις αναγκαίες τροποποιήσεις και προσαρμογές.
Με τον αριθμό 35 και τίτλο Θρύλοι και παραμύθια από την μεσαιωνική Ισπανία, σε επιμέλεια του Νίκου Μάντζιου, κυκλοφόρησε πρόσφατα μια νέα συλλογή ιστοριών στη σειρά «Του κόσμου τα παραμύθια» από την Απόπειρα.
Πρόκειται για ένα υλικό που αποτελείται από δύο μέρη, δέκα θρύλους και επτά λαϊκά παραμύθια που εκτέθηκαν προφορικά και κυρίως γραπτά μέσα σ’ ένα διάστημα οκτώ αιώνων (7ος αι. μΧ - 14ος αι. μ.Χ.) στην ισπανική Ιβηρική από τα χρόνια της παρουσίας των Βησιγότθων ως τις μέρες των Αράβων. Οι θρύλοι, ως είδος της προφορικής λογοτεχνίας, αποτελούν λαϊκές παραδόσεις – δηλαδή πιστευτές υποθέσεις που συνδέονται με πραγματικά ιστορικά πρόσωπα και χώρους υπαρκτούς, ιδωμένες όμως μέσα από το συλλογικό φαντασιακό του λαού. Το περιεχόμενο των παρόντων θρύλων αφορά θέματα από την ιπποτική ατμόσφαιρα της ζωής των ευγενών με ενδοοικογενειακές και εμφύλιες συγκρούσεις, ερωτικές περιπέτειες, ζητήματα τιμής, ηρωικές αναμετρήσεις μέσα σε ένα πλαίσιο θρησκευτικό και πολεμικό που χρωματίζεται από την κατοχή της χερσονήσου από τους Άραβες και τη σκληρή αντιπαράθεση μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων για την κυριαρχία στην περιοχή.
Οι ιστορίες αυτές συμπεριλήφθηκαν σε γραπτά χρονικά, έγιναν έμπνευση για επικά τραγούδια της εποχής, δημιούργησαν παραλλαγές στα γεγονότα, ενώ άλλες φορές καθρέφτισαν την εμπλοκή μυθιστορηματικών στοιχείων, ως αποτέλεσμα της συνάντησης της προφορικής παράδοσης με την ανάγκη της καταγραφής της, αποτυπώνοντας παράλληλα μια γενικότερη επιρροή από το ιπποτικό πνεύμα των ρομάντζων της εποχής. «Συστήνει» μια άλλου είδους περιδιάβαση στους χρόνους της μεσαιωνικής Ισπανίας, όπου χώροι δράσης αποτελούν τα κάστρα και οι κάμποι της Καστίλλης, της Γρανάδας, της Λεόν, του Τολέδου και της Θαμόρας, με πρωταγωνιστές ξεχωριστούς γόνους επώνυμων σε καταγωγή και αξία οικογενειών και προεξάρχουσα τη μορφή του Ελ Σιντ.
Το β΄ μέρος, αυτό των επτά παραμυθιών, αποτελείται από ιστορίες – δύο από αυτές – που οι γραπτές πηγές τους προέρχονται από την Ανατολή καθώς και από ηθικοπλαστικού χαρακτήρα πολυσυλλεκτικές συλλογές – οι υπόλοιπες πέντε – που έχουν ως σκοπό τους τη διδαχή αλλά και την υπεράσπιση θεσμών και δικαιολόγηση «πραγματικοτήτων».
Το περιεχόμενο του τόμου έχει μια μοναδικότητα ως είδος τόσο στα πλαίσια της γνωστής παραμυθολογικής σειράς της Απόπειρας όσο και από πλευράς ευρύτερα εκδοτικής, αφού τέτοιες θεματολογίες σε κειμενική μορφή σπανίζουν στον ελλαδικό χώρο. Προτείνουν και ανοίγουν δρόμους για την προσέγγιση του είδους όχι μόνο σε επίπεδο μελέτης όσο και ως πρόταση αφήγησης αφού μπορεί κάλλιστα να γίνει πεδίο συνάντησης ιστόρησης και μουσικής με τις αναγκαίες τροποποιήσεις και προσαρμογές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου