Ξεφλουδίζει ο Γιώργος Βέης | περιοδικό Index,
4 Φεβρουαρίου 2011 »»
«γράφεις ποιήματα/χύνω ποιήματα »
Νίκος Καρούζος, «Missa Βrevis»
Απαριθμώ τα κύρια χαρακτηριστικά της συλλογής «Ξεφλουδίζοντας το ποίημα», η οποία συνοψίζει κατά τον αρτιότερο τρόπο την ποιητική τέχνη και τεχνική του Ντίνου Σιώτη, ενός από τους εκφραστικότερους δημιουργούς της πολυεπίπεδης, πολυφωνικής λογοτεχνικής γενιάς του ’70: επιτήδεια ξόρκια για την κακοδαιμονία, ατομική ή συλλογική εν γένει, μικρά αφιερώματα σε σημαίνοντα ινδάλματα του πρόσφατου κυρίως παρελθόντος, αναφορές εν συντομία σε κομβικά γεωπολιτικά στίγματα, λεκτικές προτομές και ιμπρεσιονιστικοί αδριάντες σε προσφιλείς ποιητές, εξομολογητικοί τόνοι, αποδόμηση του καθημερινού διάκοσμου και προσφυγή στην ιαματική υφή της ποιητικής λειτουργίας, τόσο από την ενεργητική πλευρά του γράφοντος, όσο και από την παθητική σκοπιά του αναγνώστη. Έστω ένα πρώτο δείγμα, η ελεγεία για την ακμή και την πτώση του θαύματος μέσα μας. Είναι «Ο ποιητής στη Νέα Υόρκη», αφιερωμένο Στη μνήμη του αξέχαστου Νικόλαου Κάλας, γραμμένο στην Τήνο, στις 26 Ιουλίου 2009: «Ο ποιητής πάντα θα επιστρέφει στο /“Je Reviens” πάντα θ’ ακούει από τη /δύση τις καμπάνες της ανατολής και θα / λειτουργεί καλύτερα εκτός Ελλάδος στα / καμπαναριά του Μανχάταν στην Ισπανία / του Εμφυλίου στα οδοφράγματα του Μάη / του ’68 θα καταφεύγει στη νοσταλγία για / ν’ αντλεί δυνάμεις προσοδοφόρες θα υπέρ / ασπίζεται πάραυτα τους αλχημιστές των / λέξεων θα βυθίζει στις ανησυχίες του στη / δύναμη της ποίησης ο ποιητής θα θαμπώνει / τα μάτια του απ’ τα ερείπια της στάχτης των / φτωχών των νικημένων των κατατρεγμένων / θα μένει αμήχανος μπροστά στο κόλπο του / Νικήτα Ράντου στον κόλπο της Σαλαμίνας».
Ο αιφνιδιασμός είναι διττός: ο στίχος επιμένει να απολυμαίνει τις αισθήσεις, παρά τα τρομερά ιζήματά τους, ενώ την ίδια στιγμή το ποιητικό εγώ θέλει να τα πει όλα εν μέτρω όμως. Από αυτό το διπλό αγώνισμα, ή για να το διατυπώσω διαφορετικά, το διπλό υφολογικό στοίχημα, ο Ντίνος Σιώτης κερδίζει και πάλι το παιχνίδι των στροφών. Παραθέτω ένα ακόμη ενδεικτικό αποτύπωμα, με τίτλο «Το ποίημα της ανοιχτής πληγής»: «Το τραύμα σε λίγο θα κλείσει σε λίγο / θα ανοίξει η συζήτηση και θα δοθεί ο / λόγος στη θητεία της θύελλας με τα / χάρτινα φύλλα με τον ισχυρό άνεμο / με τα σκιερά κλαδιά με το φορεμένο / παντελόνι σε λίγο θα λύσουμε τις γάζες / να δώσει ο μεγαλοδύναμος να παρηγο- / ρηθούμε όλοι με τα συμβάντα που θα / ανακοινώσει ο διανομέας ο δρόμος σε / λίγο θα βαδίσει στη λεωφόρο και θα / κλείσει για την πορεία του ξέφωτου / σε λίγο το τραύμα θα επιστρέψει θα / ανοίξουν τα σαγόνια να καταπιούν / τον καρχαρία που βολεύεται όσο εσύ / διαβάζεις το ποίημα της ανοιχτής πληγής». Φρονώ ότι οι ουσίες της καίριας συναισθηματικής ρήξης του εαυτού και του κόσμου διατηρούνται ανέπαφες, ενώ το μάθημα του πολιτισμού εκλαμβάνεται ως άσκηση διαλογισμού και όχι ως άνωθεν ανεκτίμητη δωρεά. Ο κριτικός νους εμπλέκεται δηλαδή στη σύνθεση των κομματιών, χωρίς να θολώνει όμως το τελικό ποιητικό τοπίο. Η λέξη είναι σύντροφος, αλλά όχι εικόνισμα, η ποίηση είναι συγκεκριμένη, αυστηρή, απαιτητική λίαν αποστολή αλλά όχι μοιραίος αυτοσκοπός. Κι αυτό είναι το ακμαιότερο σύνθημα-μήνυμα του Ντίνου Σιώτη, που το εκπέμπει απερίσπαστος επί δεκαετίες.
______________________
Τα ποιήματα του Ντίνου Σιώτη ανατρέπουν πάντοτε με ένα κοφτερό χιούμορ τα κοινότυπα. Κάνουν μια τούμπα ψηλά αλλά σαν ακροβάτες πάντοτε ξαναπέφτουν στα πόδια τους. Και συνεχίζουν σαν να μην συνέβαινε τίποτα την συνηθισμένη τους κουβέντα, χωρίς πλατειασμούς ή αδεξιότητες μέσ' στην καρδιά των πραγμάτων. Παραμένουν απολύτως άνετα μοντέρνα γράφει μεταξύ άλλων στον πρόλογό του ο Νάνος Βαλαωρίτης, παρομοιάζοντας την «αναταραχή του βάθους» των ποιημάτων του Ντίνου Σιώτη με εκείνη του Απολλιναίρ και του Ώντεν.
Πρόκειται για ένα βιβλίο όπου περιγράφεται η περιρρέουσα αιωνιότητα της ποίησης, με τρόπο λυρικό, ειρωνικό, σαρδόνιο, αυτοσαρκαστικό. Ταυτόχρονα, ο Ντίνος Σιώτης υπαινίσσεται ότι τίποτε δεν παίρνει στα σοβαρά, ούτε καν το αντικείμενό του, την ποίηση, αφού μέσα από ένα συνεχές πήγαιν-έλα μεταξύ μοντερνισμού και υπερρεαλισμού, προσπαθεί να μας πείσει ότι ποίηση δεν είναι όχι μόνο αυτό που φαίνεται αλλά ούτε καν αυτό που νομίζουμε...
Για τον Ντίνο Σιώτη, «ποίηση, ποιητής, ποίημα», το αδιαίρετο αυτό τρίδυμο, είναι κάτι που σε αφήνει άναυδο, σε δαγκώνει.
ε κέφι, μέτρο, ρυθμό αλλά χωρίς ομοιοκαταληξία, ο Ντίνος Σιώτης, έχοντας εντρυφήσει στην ελαφρά ποίηση, ανατρέπει τα όσα ξέραμε για το ποίημα και τον ποιητή.
Στο Ξεφλουδίζοντας το ποίημα έχουμε ποίηση, όπου τα πράγματα της ψυχής μάς διαπερνούν και μας αποκαλύπτουν υπερβάσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου