Παραμύθια για μεγάλους κατά της κρίσης

Γράφει η Ίσμα Μ. Τουλιάτου | Το Βήμα,
Σάββατο 25 Σεπτεμβρίου 2010

Η «παραμυθού» Αγνή Στρουμπούλη μιλάει για την κοινωνική και θεραπευτική σημασία που έχει η τέχνη της αφήγησης

H Αγνή Στρουμπούλη αφηγείται παραμύθια εδώ και 15 χρόνια. Προηγουμένως σπούδασε κοινωνική λειτουργός, εργάστηκε στον χώρο, αλλά, όπως λέει η ίδια, «μερικά πράγματα τα έχει κανείς μέσα του, δεν μπορεί να τους αντισταθεί». Από το 1995 ως σήμερα αναγνωρίζει ότι το τοπίο έχει αλλάξει αρκετά. Το κοινό έχει εκπαιδευτεί, αρκετοί αφηγητές έχουν εμφανιστεί στο προσκήνιο αποκτώντας ο καθένας τούς δικούς του φίλους, ο Τύπος έχει παίξει τον ρόλο του σε επίπεδο ενημέρωσης. Τα μόνα πράγματα που δεν έχουν αλλάξει είναι ο ενθουσιασμός και η αγάπη της για αυτό που κάνει.

«Το παραμύθι εμπερικλείει την κατασταλαγμένη σοφία των ανθρώπων για τη ζωή. Και αυτή κυρίως στα δύσκολα την αναζητούμε» λέει η Αγνή Στρουμπούλη

«Το παραμύθι είναι ένας τρόπος να αντιμετωπίζει κανείς την ίδια τη ζωή» λέει. «Αφηγούμαι παραμύθια της προφορικής παράδοσης και αυτά εξ αρχής απευθύνονταν πρωταρχικά σε ενηλίκους, απλούς ανθρώπους που όλη την ημέρα εργάζονταν και το βράδυ μαζεύονταν γύρω από τον παραμυθά. Αργότερα, οι συνθήκες ζωής διαφοροποιήθηκαν, τα παραμύθια πέρασαν στο στόμα των γιαγιάδων και των μανάδων και τότε απευθύνθηκαν, πλέον, στα παιδιά. Ώσπου, βεβαίως, περάσαμε σε άλλους ρυθμούς καθημερινότητας».

Τα σαββατόβραδα του Οκτωβρίου η Αγνή Στρουμπούλη θα αφηγείται παραμύθια στο Μουσείο Ηρακλειδών στο Θησείο «εμπλουτίζοντας» με αυτόν τον τρόπο τις εκθέσεις του. «Όσο δυσκολεύουν οι συνθήκες της καθημερινότητας τόσο περισσότερο έχουμε ανάγκη το παραμύθι» σχολιάζει η ίδια αναφερόμενη στο ζοφερό τοπίο που δημιουργεί η οικονομική κρίση. «Η ζωή δεν είναι μόνο χρηματιστήρια και οικονομικά στοιχεία. Εχουμε ανάγκη να αντιληφθούμε τον πλούτο της, να δούμε αν λειτουργούν οι αισθήσεις μας, να έρθουμε κοντά στον διπλανό μας. Η ίδια η αφήγηση είναι μια διαδικασία μοιράσματος. Οταν σε εξαγριώνει η καθημερινότητα, το να βρίσκεις τρόπους να τη “μαλακώνεις” είναι πολύ σημαντικό. Το παραμύθι εμπερικλείει την κατασταλαγμένη σοφία των ανθρώπων για τη ζωή. Και αυτή τη σοφία την αναζητούμε κυρίως στα δύσκολα».

Η αφηγήτρια παραμυθιών, όπως της αρέσει να αυτοπροσδιορίζεται — μια και ο όρος «παραμυθού» έχει αποκτήσει πλέον, κατά τη γνώμη της, ένα είδος ακκισμού — αναφέρεται ιδιαιτέρως στις εκπομπές της στο Β΄ Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, τις οποίες έχει αρχίσει από τον περασμένο Απρίλιο και της δίνουν τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με κοινό από όλη την Ελλάδα. «Οι παρατηρήσεις που λαμβάνω είναι εντυπωσιακές» λέει. Μία από τις σημαντικότερες έχει να κάνει με τη γλώσσα. «Οι παραμυθάδες ήταν άνθρωποι απλοί, χωρίς ακαδημαϊκή παιδεία, εν τούτοις διέθεταν εκπληκτική καλλιέργεια του προφορικού λόγου».

ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΟΤΕ

Η Αγνή Στρουμπούλη αφηγείται παραμύθια στις 9, 16 και 23 Οκτωβρίου, στις 21.00, στο Μουσείο Ηρακλειδών (Ηρακλειδών 16, Θησείο). > Είσοδος: 10 ευρώ.

Σερβικά και θηλυκά

Ως πρόπερσι η Αγνή Στρουμπούλη αφηγούνταν αποκλειστικά ελληνικά παραμύθια. Θεωρούσε ότι μέσα από τη διαδικασία της μετάφρασης χάνονταν η αμεσότητα και όλος αυτός ο πλούτος. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα έχει προσθέσει ορισμένα σερβικά παραμύθια. «Εχω δουλέψει πολύ μαζί με τον μεταφραστή σε αυτόν τον τομέα. Στην προκειμένη περίπτωση, λόγω της έκθεσης που φιλοξενεί το μουσείο και είναι αφιερωμένη στη γυναίκα, μου ζήτησαν να αφηγηθώ παραμύθια όπου κυριαρχεί το θηλυκό στοιχείο. Αυτό δεν μου είναι καθόλου δύσκολο. Ούτως ή άλλως, το θηλυκό στοιχείο κυριαρχεί στα λαϊκά παραμύθια».