Το τολμηρό ποίημα του Γκίνσμπεργκ φανερώνει και μια άλλη του πλευρά μέσα από την ταινία των Ρ. Επστάιν και Τζ. Φρίντμαν.
Γράφει η Χρυσούλα Παπαϊωάννου | Κυριακάτικη Ελευθεροτυπἰα,
Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου 2010 »»
«Είδα τα καλύτερα μυαλά της γενιάς μου διαλυμένα από την τρέλα, υστερικά, γυμνά και λιμασμένα, να σέρνονται μέσα στους νέγρικους δρόμους την αυγή γυρεύοντας μια αναγκαία δόση, χίπστερς με αγγελικά κεφάλια», απήγγελλε ο Άλλλεν Γκίνσμπεργκ το 1955, υψώνοντας μέσα από τους στίχους του «Ουρλιαχτού» τη φωνή των ποιητών μπίτνικ.
 |
| Αριστερά ο Άαρον Τβέιτ ως Πίτερ Ορλόφσκι και δεξιά ο Τζέιμς Φράνκο ως Άλλεν Γκίνσμπεργκ στην ταινία «Howl». |
Το διάσημο και τολμηρό ποίημά του όμως ήταν και ένας ύμνος στην ελευθερία κι ένα μανιφέστο ομοφυλοφιλίας. Αυτό προσπάθησαν να αναδείξουν οι δύο αμερικανοί σκηνοθέτες Ρομπ Επστάιν και Τζέφρι Φρίντμαν στην ταινία τους «Howl» (θα προβληθεί στο 16ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, Νύχτες Πρεμιέρας-Conn Χ, 15 έως 26/9). Με πρωταγωνιστή τον Τζέιμς Φράνκο έκαναν μια ταινία που συνδυάζει ντοκιμαντέρ, μυθοπλασία και κινούμενα σχέδια, τα οποία μάλιστα επιμελήθηκε ο Ερικ Ντρούκερ, φίλος και συνεργάτης του Γκίνσμπεργκ. Σημαντικό τμήμα της ταινίας αποτελεί η περιβόητη δίκη, όπου ο εισαγγελέας είχε ζητήσει το 1957 την απαγόρευση του αιρετικού ποιήματος. Αξιοποιήθηκε επίσης μια συνέντευξη-ποταμός του Γκίνσμπεργκ, ενώ φωτίζεται η σχέση του με τους Τζακ Κέρουακ, Νιλ Κάσιντι, Πίτερ Ορλόφσκι. Συναντήσαμε τους δύο σκηνοθέτες και μας εξήγησαν πώς άρχισαν όλα:
— Τι σας ιντρίγκαρε περισσότερο στον Γκίνσμπεργκ ώστε να αποφασίσετε να κάνετε την ταινία;
Ρ.Ε.: «Ανέκαθεν "διαβάζαμε" το Ουρλιαχτό μέσα στο πλαίσιο ενός επαναστατικού λογοτεχνικού κινήματος που οδήγησε σε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και αντιπολεμικές διαδηλώσεις. Αυτή η μικρή ομάδα νεαρών επαναστατών διανοουμένων, που ζούσαν στη Νέα Υόρκη ή το Σαν Φρανσίσκο, έβαλε τη δεκαετία του '50 τα θεμέλια για όσα θα ακολουθούσαν».
Τζ.Φ.: «Η αρχική έμπνευσή μας πάντως ήταν το ίδιο το ποίημα. Και φυσικά η σημασία της δίκης. Ηταν η πρώτη φορά που τέθηκε δικαστικά το σκεπτικό ότι ένα έργο τέχνης είναι παράλογο αν συγκρούεται με κοινωνικές αξίες».
— Πιστεύτε ότι σήμερα θα μπορούσε να υπάρξει ένα ποίημα με τέτοια δυναμική;
Ρ.Ε.: «Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς κάτι τέτοιο. Αλλά αν συνέβαινε, νομίζω ότι θα ήταν με μία άλλη φόρμα, όπως είναι το ραπ. Αυτή είναι η εξέλιξη του slam poetry. Μέσα από τους στίχους της μουσικής μπορείς να κάνεις πολιτικές δηλώσεις».
— Διδάσκεται το Ουρλιαχτού στα σχολεία της Αμερικής;
Ρ.Ε.: «Στα προοδευτικά. Σίγουρα απουσιάζει από πολλές σχολικές βιβλιοθήκες. Μελετάται όμως στα πανεπιστήμια. Η δίκη έχει φοβερό κοινωνιολογικό ενδιαφέρον. Μπορεί να έγινε με αφορμή τις "βρόμικες" λέξεις που υπάρχουν στο κείμενο, αλλά έβραζαν άλλα θέματα, όπως η ομοφυλοφιλία, που δεν αναφέρθηκαν ανοιχτά».
Τζ.Φ.: «Ακόμα και σήμερα πολλοί νιώθουν άβολα με αυτό και αυτολογοκρίνονται».
Έρωτας και τέχνη
— Εχουν γίνει όμως σημαντικές αλλαγές από τη δεκαετία του '50....
Τζ.Φ.: «Η μεγάλη αλλαγή είναι ότι μετά τη δεκαετία του '70 συζητάμε ανοιχτά την ομοφυλοφιλία μας. Είχαν ευθύνη και οι ίδιοι οι γκέι γιατί φοβόντουσαν να το δηλώσουν. Οταν ανέλαβαν τις ευθύνες τους, τους ακολούθησε και η κοινωνία».
Ρ.Ε.: «Αυτό ακριβώς είναι ένα από τα φαινόμενα του Ουρλιαχτού. Ο Γκίνσμπεργκ έκανε δήλωση-μανιφέστο της ομοφυλοφιλίας του, όταν κανείς δεν τολμούσε. Προτού κάνουμε το ντοκιμαντέρ δεν είχαμε σκεφτεί ότι το "Ουρλιαχτό" είναι και ένα γκέι μανιφέστο. Ο Γκίνσμπεργκ εξηγεί πώς ο Τζακ Κέρουακ -με τον οποίο ήταν ερωτευμένος αλλά χωρίς ανταπόκριση- τον βοήθησε να βρει τον τρόπο να υψώσει τη φωνή του στην τέχνη».
— Με ποιον τρόπο τελικά τον επηρέασαν οι τρεις άντρες που αγάπησε: ο Κέρουακ, ο Νιλ Κάσιντι και ο Πίτερ Ορλόφσκι;
«Το γράψιμο του Ουρλιαχτού ήταν η χρυσή στιγμή του Γκίνσμπεργκ σε ηλικία 29 ετών. Μέχρι τότε δεν μπορούσε να γίνει ο συγγραφέας που ονειρευόταν. Το συναισθηματικό κλειδί ήταν η σχέση του με αυτούς. Με τον Κέρουακ είχε μια πνευματική σχέση που εξίταρε και τους δύο. Ο Κέρουακ αρνιόταν τη σωματική επαφή, χωρίς αυτό να χαλάσει τη φιλία τους. Ο Νιλ Κάσιντι ήταν εξαιρετικά σεξουαλικός άνθρωπος. Αυτός τον μύησε στις δυνατότητες του σαρκικού έρωτα. Ο Γκίνσμπεργκ βέβαια υπέφερε από τον χωρισμό τους. Οταν γνώρισε τον Πίτερ Ορλόφσκι, με τον οποίο έμειναν μαζί τριάντα χρόνια, έζησε την ολοκληρωμένη σχέση. Ο Γκίνσμπεργκ έχει πει ότι τότε ένιωσε ανοιχτός ως καλλιτέχνης»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου