Παύλος Νιρβάνας • Κι η ζωή μας κι η αγάπη παραμύθι

Επιμέλεια, Πρόλογος και Σχόλια: Αλεξία Ν. Ορφανού
σσ. 268, σχήμα 13 × 20,5 εκ., έκδοση χαρτόδετη,
I S B N  978-960-537-272-9,
Απόπειρα, Οκτώβριος 2019
Σειρά: Του κόσμου τα παραμύθια, αρ. 39
Λ.Τ. 14,00 € ( + Φ Π Α)



Η συλλογή είναι αφιερωμένη στον Πέτρο Αποστολίδη, γνωστό ως Παύλο Νιρβάνα (1866–1937). Υπήρξε μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου που είχε ως κύριο σκοπό τη διάδοση του εκπαιδευτικού δημοτικισμού. Συνεργάστηκε στη συγγραφή σχολικών βιβλίων στη δημοτική κατά τη γλωσσοεκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1917.

Ο ίδιος δηλώνει ότι είναι ευνόητο πως παραμύθι γραμμένο σε γλώσσα άλλη από τη δημοτική, δεν μπορεί να είναι παραμύθι. Από τα τέλη του 19ου αιώνα εντοπίζονται κείμενά του Π. Νιρβάνα γραμμένα στη δημοτική δημοσιευμένα σε διάφορα έντυπα, με τον τίτλο «παραμύθια». Το 1906, ο ίδιος ο Π. Νιρβάνας σε άρθρο του στον Νουμά αναγγέλλει την προσεχή έκδοση βιβλίου με τον τίτλο Παραμύθια που δεν είδε όμως το φως της δημοσιότητας.

Αφού ο όρος «παραμύθια» αντικαταστάθηκε από τον όρο «μικρές ιστορίες», τα διάσπαρτα αυτά κείμενα και άλλα που προστέθηκαν στη συνέχεια διοχετεύτηκαν στην πλειοψηφία τους κυρίως στα βιβλία του Π. Νιρβάνα: Από την φύσιν και από την ζωήν (1898), Αλήθεια και ψέμα (1907) και Η Βοσκοπούλα με τα Μαργαριτάρια και άλλες μικρές ιστορίες (1914). Αυτό το τελευταίο αποτελεί επαυξημένη επανέκδοση του βιβλίου Αλήθεια και ψέμα (1907), που ήταν μια συλλογή κειμένων που είχαν πρωτοδημοσιευτεί στον Νουμά. Τα κείμενα αυτά «που μοιάζουν σαν παραμύθια και παραμύθια δεν είναι» σύμφωνα με τα λόγια του Π. Νιρβάνα, συγκέντρωσε η παρούσα συλλογή με τον τίτλο Κι η ζωή μας κι η αγάπη παραμύθι. Πρόκειται κυρίως για πρωτότυπα συγγραφικά έργα του Παύλου Νιρβάνα και λίγες μεταφράσεις του, που επιλέχθηκαν καθώς ταιριάζουν με τη θεματική και το ύφος των ιστοριών του.


Τα κείμενα της συλλογής αφηγούνται ιστορίες αγάπης. Τραγικές αγάπες, όπως η αγάπη του σκιάχτρου με την πεντάμορφη και η αγάπη του βασιλόπουλου με τη βοσκοπούλα. Προδομένους έρωτες, όπως του Παύλου και τις Παυλίνας. Άτυχους έρωτες, όπως του Γιάννη με την κόρη του παπά. Μεγάλους έρωτες, όπως των δύο ερωτευμένων που τους θαύμασαν οι άγγελοι. Λησμονημένες αγάπες. Μεγάλες αγάπες που κράτησαν στον χρόνο, όπως του παππού και της γιαγιάς. Αφηγούνται την ιστορία του Γιάννη που αγαπούσε όσο τίποτα στον κόσμο τις ζωγραφιές που πρόβαλε στο πανόραμά του. Την ιστορία του φιλιού του γερο-Μπούμα στο φλάουτό του που τόσο αγάπησε. Την ιστορία του Φιλόσοφου της Πολιτείας της Πανσελήνου που αγαπούσε πάνω απ’ όλα τις περγαμηνές του και τη φύση. Την ιστορία της καπετάνισσας και του ραβδιού της που δεν το αποχωριζόταν ποτέ, καθώς και τη στερνή και μοναδική αγάπη της Δροσούλας για το στήριγμα των γερατειών της. Την ιστορία των παιχνιδιών της βιτρίνας που δραπέτευσαν τη νύχτα της Πρωτοχρονιάς για να κάνουν ευτυχισμένα τα φτωχά παιδιά που θα έμεναν χωρίς τα παιχνίδια που τόσο αγαπούσαν.

Παρουσιάζονται επίσης, η ιστορία της λεύκας, στις όχθες του ποταμού, που έπαιρνε ανθρώπινες μορφές. Η ιστορία του φιλόσοφου που κοιμάται για πάντα στην «Πολιτεία της Σιωπής». Η ιστορία του Προφήτη. Η ιστορία του πλούσιου, του φτωχού και του φιλόσοφου. Η ιστορία του ανθρώπινου πόνου και της μοναξιάς. Η ιστορία του έρημου δρόμου της ευτυχίας. Οι πονεμένες ιστορίες και το τραγικό τέλος του μικρού Γιαννάκη του καμπούρη και μικρού Πέτρου που ήταν τυφλός. Το ατελείωτο παραμύθι που διέκοψε ο θάνατος της γιαγιάς. Η θλιβερή και γεμάτη μυστήριο ιστορία της Νεράιδας των φιορδ του βορρά. Ο διάλογος του Ρόδου με τον Αμάραντο για τον θάνατο και την αθανασία.