Γράφει ο Κ. Τερζής | Αυγή,
Κυριακή 1 Ιανουαρίου 2011 »»
Ελάχιστοι άνθρωποι στον ελληνικό κινηματογράφο διέθεταν την ενέργεια, τη διάθεση για δουλειά, την αποτελεσματικότητα, αλλά και τη γενναιοδωρία της Λουκίας Ρικάκη που αποχαιρετήσαμε την Παρασκευή. Αυτή η ιδιαίτερα δραστήρια γυναίκα, με την περίσσεια ευαισθησίας και ταυτόχρονα με σαφείς κοινωνικές αναφορές, είχε καταφέρει τα τελευταία χρόνια να στήσει «εκ του μηδενός» δύο πολύ πετυχημένα διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου, το Ecofilms στη Ρόδο με ταινίες οικολογικού χαρακτήρα και το μοναδικό στον κόσμο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ για θέματα Υγείας «Ιπποκράτης», το οποίο διεξαγόταν στην Κω. Δυστυχώς και τα δύο μένουν μετέωρα μετά τον πρόωρο χαμό της.
Στις αρχές Μαρτίου του 2011, λίγο προτού τη χτυπήσει η ασθένεια που θα την υποχρέωνε να δώσει την τελευταία της μάχη, την είχαμε προσκαλέσει στην ημερίδα που διοργάνωσε το Τμήμα Πολιτισμού του Συνασπισμού για τον ελληνικό κινηματογράφο. Μας μίλησε με ενθουσιασμό για το «πολιτισμικό αντάρτικο» που είχε δημιουργήσει με τη διακίνηση των ταινιών της, με προβολές σε σχολεία, συλλόγους, παρουσίαση και επικοινωνία μέσα από το Ίντερνετ… «Δεν δέχομαι να σταματήσω μπροστά στην ασφυξία που δημιουργεί το σύγχρονο τοπίο της διανομής στην Ελλάδα και πασχίζω με κάθε τρόπο να δουλέψω μέσα από τις ρωγμές του… Ανταποκρίνομαι σε κάθε πρόταση προβολής απ’ όπου και αν έρχεται, μετακινούμαι σε όλη την Ελλάδα σαν σβούρα και έρχομαι σε επαφή με κόσμο που ζητάει να δει τις ταινίες. Κουβεντιάζω μαζί τους, απολαμβάνω το πώς 'ζει' και 'αναπνέει' μια ταινία στην επαφή με το κοινό μετά την ολοκλήρωσή της. Δεν γίνομαι πλούσια σε χρήμα, γίνομαι πλούσια σε ζωή…»
Με κουράγιο και χιούμορ αντιμετώπισε ακόμα και την ασθένειά της... Όταν πρωτοδιαγνώστηκε ο όγκος στον εγκέφαλο, η ίδια μιλούσε για «ένα ροζ συννεφάκι» που το έβλεπε «γκρίζο», αλλά αντλούσε αισιοδοξία από μηνύματα φίλων που της έλεγαν πως «δεν υπάρχουν μόνιμα σύννεφα».
Είχε γεννηθεί στον Πειραιά το 1961 και σπούδασε Ιστορία της Τέχνης, κινηματογράφο, γραφικές τέχνες και φωτογραφία στο Dartington College of Arts στη Βρετανία. Eργάστηκε αρχικά στο Συμβούλιο της Eυρώπης, στο Στρασβούργο, και στη συνέχεια στο υπουργείο Περιβάλλοντος της Δανίας ως υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Tο 1982 επέστρεψε στην Ελλάδα, ίδρυσε εταιρεία παραγωγής, δούλεψε στον κινηματογράφο, στο θέατρο, στην τηλεόραση... Ήταν παραγωγός της καλύτερης, πιθανότατα, εκπομπής για τις τέχνες στην ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης («Χρώματα») ίδρυσε και διηύθυνε τις δύο θεατρικές σκηνές του χώρου «104 - Kέντρο Λόγου και Tέχνης», «έφερε» τη stand-up comedy στην Ελλάδα και το 1990 υπέγραψε την πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία ως σκηνοθέτις, το «Ταξίδι στην Αυστραλία». Τέσσερα χρόνια αργότερα, η ερωτική ταινία της «Κουαρτέτο σε τέσσερις κινήσεις» με τους Γιώργο Χωραφά και Θέμιδα Μπαζάκα θα έχει εντυπωσιακή απήχηση στο κοινό. Ακολούθησαν η ταινία μυθοπλασίας «Συμφωνία χαρακτήρων» (1998) και τα ντοκιμαντέρ «Νύχτες κωμωδίας» (2001), «Το Αιγαίο μέσα από τα λόγια των ποιητών» (2003) και ο «Άλλος» (2004).
Η Λουκία κατά κάποιον τρόπο αντιμαχόταν την ιδιαίτερη κλίση που είχε για το ντοκιμαντέρ, και μόνο τα τελευταία χρόνια φαινόταν να έχει συμφιλιωθεί με αυτήν. Το θέμα της εκπαίδευσης την απασχολούσε ιδιαίτερα, κάτι που φαίνεται και στο ντοκιμαντέρ «Όνειρα σε άλλη γλώσσα», προτελευταία δουλειά της, όπου καταγράφει με ιδιαίτερη ευαισθησία τη ζωή σε ένα σχολείο της Λευκωσίας, τη συνύπαρξη παιδιών από διαφορετικές χώρες. Τελευταία ταινία της ήταν το ντοκιμαντέρ «Σχέδιο Σωτηρία», που αναφερόταν στην παρέμβαση εικαστικών καλλιτεχνών στο νοσοκομείο της Αθήνας, όπου νοσηλευόταν και η ίδια τους τελευταίους μήνες.
Τον Ιούνιο του 2009 είχα μιλήσει μαζί της με αφορμή το 9ο Ecofilms, το φεστιβάλ που διοργάνωνε στη Ρόδο εκείνο το διάστημα. Την είχα ρωτήσει για τα κριτήρια επιλογής των ταινιών, καθώς είχε γίνει φανερό ότι οι ταινίες που φιλοξενούσε υπερέβαιναν τα όρια του "οικολογικού" κινηματογράφου και ουσιαστικό στοιχείο τους ήταν οι ανθρώπινες σχέσεις, η αγωνία για επιβίωση, οι κοινωνικές αναφορές... Κρατώ την απάντησή της για να θυμάμαι την ευαίσθητη και τρυφερή Λουκία: «Πιστεύω ότι χρειάζεται μια ανοιχτή ψυχή για να νιώσεις τη συγκίνηση των ταινιών… Επιλέγουμε ταινίες που μιλούν στην ψυχή του θεατή, που τον θεωρούν έξυπνο συνομιλητή. Χρειάζεται να αλλάξουμε ποιότητα ζωής, αλλά και ηθικό και αισθητικό προσανατολισμό…»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου