| Ποίηση Δίγλωσση έκδοση, ισπανικά/ελληνικά Μετάφραση από την ισπανική: Μάγια Μαρία Ρούσσου σσ., σχήμα 13 × 20,5 εκ., έκδοση χαρτόδετη, Απόπειρα, Αθήνα 1987 I S B N: 960-7034 |
Pablo Picasso • Trozo de Piel, 1961
9 Ιανουαρίου 1959
ΙΙ
ύστερα ήρθε ο ταχυδρόμος και ο συναχτής που μάζευε
τα παλαμάκια και τα ολέ και ο τυφλός
της ενορίας κι ο κότσυφας οι
κόρες του Ραμόν κι εκείνες της Δόνια
Πακίτα η μεγαλύτερη θυγατέρα η γεροντοκόρη
κι ο κληρικός απόξενοι, παγωμένοι,
βαμμένοι ζαφορά και πράσινο, φορτωμένοι
χυλοπίτες και σταφύλια μαύρα από
μπαμπάκι και αλόη, χοντροί
κι ολόστητοι έχοντας γίνει ραπανάκια και
τηγάνι γεμάτο αυγά με πατάτες
με ξεροψημένες πέτσες γουρουνιού γεμάτες ψύλλους
και κυπριά και το ερώτημα στον ώμο
φτωχοί και πλούσιοι σαρωμένοι από τη θύελλα
πάνω απ’ το στάρι φλογίζοντας μουσκεύοντας
το χαλαζένιο του πουκάμισο το βρόμικο ρούχο
________________________
Ο Πικάσο ως συγγραφέας »»
γράφει η Βίκυ Τσιώρου | Ελευθεροτυπία,
7 Ιουλίου 2008
«Πιστεύω πως το έργο μου ως συγγραφέα είναι εξίσου ευρύ με αυτό του ζωγράφου. Στην πραγματικότητα, αφιερώνω τον ίδιο χρόνο και στις δύο δραστηριότητές μου. Ίσως κάποια μέρα, όταν θα έχω φύγει, θα εμφανίζομαι στα λεξικά ως Πάμπλο Ρουίθ Πικάσο: ισπανός ποιητής και συγγραφέας. Διασώζονται κάποια έργα ζωγραφικής του».
Τη φράση αυτή του Πικάσο θυμάται ο Ενρίκε Μαλέν, ειδικός στο συγγραφικό και εικαστικό έργο του ιδιοφυούς καλλιτέχνη από τη Μάλαγα, και εμπνευστής του On line Picasso Project, μια ζωντανή βιογραφία στο Διαδίκτυο, με αφορμή την επανέκδοση κειμένων, ποιημάτων και θεατρικών έργων του μεγαλύτερου ίσως ζωγράφου του 20ού αιώνα, τα οποία ξαναζωντανεύουν το ενδιαφέρον των ειδικών και του κοινού για την όχι και τόσο γνωστή πλευρά του καλλιτέχνη.
Ο Μαλέν λέει, στον ισπανικό τύπο, από το Τέξας όπου εργάζεται στο Πανεπιστήμιο του Sam Huston, πως «τα ποιήματα του Πικάσο είναι σαν πίνακες της κυβιστικής περιόδου: έχουν διαφορετικές ερμηνείες ανάλογα με το ποια γραμμή διαβάζεις. Είναι ανοικτά κείμενα. Με λογοτεχνικούς όρους, ο Πικάσο μού φαίνεται συναρπαστικός: τα ποιήματά του κρύβουν πολλαπλά νοήματα. Είναι καινοτόμος, πρωτοπόρος, μια αστείρευτη πηγή…»
Ο Πικάσο έγραφε — από το 1935 — αγνοώντας όλους τους κανόνες της γραμματικής και του συντακτικού. Ζωγράφιζε με τις λέξεις και έγραφε με χρώματα. Τον συνέδεσαν με τους σουρεαλιστές και την αυτόματη γραφή που χρησιμοποιούσαν, με τον μηδενιστικό ντανταϊσμό, αλλά υποτιμούσαν το ταλέντο του στο γράψιμο. Όμως τα τελευταία δύο χρόνια αναφαίνονται προσπάθειες αποκατάστασης της λογοτεχνικής του πλευράς: Εκδίδονται στα γερμανικά κείμενά του και μελέτες πάνω στο λογοτεχνικό του έργο, «ανεβάζεται» στη Σεβίλη ένα θεατρικό του έργο, κυκλοφορούν CD με απαγγελίες ποιημάτων του.
Εννιά χρόνια της ζωής της αφιέρωσε η Μαρί-Λορ Μπερναντάκ, παλαιά διευθύντρια του Μουσείου Πικάσο, για να δώσει ζωή στον συγγραφέα Πικάσο. Εννιά χρόνια σε συνεργασία με τους κληρονόμους του ζωγράφου, έψαχνε στα παλαιά τεύχη του περιοδικού «Cahiers d' Art» όπου έγραφαν διάφοροι καλλιτέχνες, ανακάλυψε παλαιά χειρόγραφα, κείμενα που έμοιαζαν με κινέζικα ιδεογράμματα, ποιήματα με σχέδια στο περιθώριο των σελίδων. Αυτή η προσπάθειά της αποτυπώθηκε σε μια έκδοση με τίτλο: «Πικάσο: Κείμενα».
Στα ελληνικά, κυκλοφορούν το θεατρικό του έργο «Τα τέσσερα κοριτσάκια» (εκδόσεις «Αγρα»), μία συλλογή ποιημάτων: «Ενα κομμάτι δέρμα» (εκδόσεις Απόπειρα») και οι «Σκέψεις για την Τέχνη» (εκδόσεις «Printa»).
«Η ποίησή του, λέει η Μπερναντάκ, είναι μια εξομολόγηση, πολύ προσωπική. Μιλάει, στην αργκό, για τη ζωή του με απόλυτη ελευθερία, με φοβερούς υπαινιγμούς για την προσωπική του ζωή, για την παιδική του ηλικία, αναμειγνύοντας συγχρόνως και τις πολιτικές του σκέψεις… Είναι καταπληκτικό. Τα κείμενά του ξεγυμνώνουν τον άνθρωπο Πικάσο».